به گزارش مجله خبری گروه تشخیصی درمانی فرجاد 14 ژوئن، به منظور قدردانی از اهدا کنندگان خون و آگاهی بخشی به مردم در خصوص اثرات مثبت این کار، از سوی سازمان بهداشت جهانی، جامعه بین المللی انتقال خون، انجمن بین المللی صلیب سرخ و هلال احمر و اتحادیه بین المللی سازمانهای اهداکنندگان خون به عنوان روز جهانی اهدای خون نامیده شده است . این روز به مناسبت سالروز تولد کارل لنداشتاینر کاشف گروههای خونی و برنده جایزه نوبل در سال ۱۹۳۰ انتخاب شد.
هدف از نامگذاری روز جهانی اهدای خون (World Blood Donor Day – WBDD) افزایش فرهنگ اهدای خون برای اهدای زندگی به افرادی است که نیازمند خون و فرآوردههای آن هستند.
اهدای خون هنگامی رخ میدهد که یک فرد سالم به طور داوطلبانه مقدار مشخصی از خون خود را در یک مرکز انتقال خون هدیه میکند. خون اهدا شده پس از انجام آزمایشهای غربالگری و تأیید سلامتی به منظور تهیه فراوردههای خونی مورد استفاده قرار میگیرد، یا از طریق بانک خون مراکز درمانی به افراد دیگر تزریق میشود.
حجم خون جمعآوری شده در اکثر کشورها، ۴۵۰ میلی لیتر یعنی کمتر از ۱۰ درصد حجم کل خون است (یک فرد بالغ به طور متوسط ۵/۴ تا ۵/۵ لیتر خون دارد). در بعضی کشورها ۲۵۰ میلی لیتر خون گرفته میشود. بدن انسان مایع از دست رفته را بین ۱۲ تا ۲۴ ساعت جبران میکند. گاهی این زمان تا ۳۶ ساعت هم طول میکشد میزان گلبول قرمز خون از دست رفته ظرف مدت ۳ هفته جایگزین میشود و میزان آهن خون طی مدت ۸ هفته جایگزین میشود.
مصرف کنندگان اصلی خون و فرآوردههای آن در ایران شامل بیماران تالاسمی، بیماران مبتلا به انواع هموفیلی، بیماران دیالیزی، بیماران نیازمند به جراحیهای بزرگ (مثل جراحی قلب، کلیه، مغز استخوان و زنان)، مبتلایان به بیماریهای خونریزی دهنده، نوزادان مبتلا به زردی ناشی از ناسازگاری خون مادر و جنین، پیوند اعضا، سوختگیهای شدید، کم خونیهای مزمن و انواع سرطان به ویژه در مرحله شیمی درمانی هستند.
شرایط اهدای خون
همه روزه، در سراسر جهان بسياري از افراد به خون و فرآورده هاي خوني نياز پيدا مي كنند، بطوريكه از هر سه نفر مردم دنيا، يك نفر در طول زندگي احتياج به تزريق خون و فرآورده هاي خوني پيدا مي كند. بارزترين مثال براي موقعيت هايي كه در آن نياز مبرم به خون پيدا مي شود عبارت است از زمان بروز حوادث و سوانح گوناگوني نظير تصادفات رانندگي، سوختگي ها و اعمال جراحي. همچنين خانم هاي باردار در حين زايمان، نوزادان و بخصوص نوزادان نارسي كه به زردي دچار مي شوند، از جمله ديگر نيازمندان به خون مي باشند.
از طرفي بيماران سرطاني كه تحت شيمي درماني يا اشعه درماني قرار دارند هم از مصرف كنندگان خون و فرآورده هاي آن هستند؛ و بسياري از ديگر بيماران نيز ناگزيرند براي بهره مندي از يك زندگي نسبتاً طبيعي براي تمامي عمر به شكل منظم خون يا فرآورده هاي خوني دريافت نمايند، مانند بيماران تالاسمي و هموفيلي.
در حال حاضر، با وجود پيشرفتهاي چشمگير در زمينه علم پزشكي هنوز هيچ گونه جايگزين مصنوعي براي خون ساخته نشده است و فقط خوني كه توسط انسانهاي نيكوكار اهدا مي شود، مي تواند جان انسانهاي ديگر را از مرگ نجات بخشد. عدم وجود جايگزين مناسب براي خون، محدود بودن مدت زمان نگهداري خون و فرآورده هاي خوني، هميشگي بودن نياز به خون و فرآورده هاي آن سبب شده تا اهداي خون از اهميت و جايگاه ويژه اي برخوردار شود.