تشخيص بيماري هاي اورولوژيك كودكان توسط MRI

دكتر مهيار غفوري

متخصص راديولوژي – دانشيار دانشگاه علوم پزشكي تهران

مجتمع آموزشي و درماني حضرت رسول اكرم (ص)

"MRI" يك ابزار تشخيص بسيار با ارزش و دقيق در بررسي سيستم ادراري و تناسلي كودكان مي باشد. با استفاده از MRI هم مي توان آناتومي سيستم ادراري را بخوبي مشاهده نمود و هم اطلاعاتي در مورد عملكرد سيستم ادراري و چگونگي عملكرد ترشحي كليه ها بدست آورد.

كاربرد MRI در تشخيص آنوماليهاي مادرزادي سيستم ادراري تناسلي بخوبي اثبات شده و بخصوص در درك آنوماليهاي پيچيده كمك شايان توجهي مي كند. در مواردي همچون: "ابهام جنسيت" كه در بسياري موارد همراه با آنوماليهاي سيستم ادراري و گوارشي است، هيچ ابزار تشخيصي بخوبي MRI قادر به نشان دادن جزئيات ساختماني ارگانهاي لگني نيست.

اندازه گيري طول كليه ها و همچنين ضخامت پارانشيم آنها توسط MRI بخوبي و با دقت زيادي امكانپذير است.

MRI روش تشخيصي انتخابي براي بررسي توده هاي كليوي در كودكان است. با تهيه سكانس هاي مختلف از توده هاي كليوي از جمله: "تصاوير متمايل به T1، T2" و "پروتون دانسيتي" و همچنين روش هاي حذف چربي مي توان ماهيت توده هاي كليوي را مشخص نمود و كيست ها را از تومورهاي خوش خيم و بدخيم افتراق داد. همچنين انتشار تومورهاي كليوي و بررسي اعضاء مجاور كه از لحاظ Staging اهميت زيادي دارد بخوبي توسط MRI قابل انجام است.

"MR Urography" يك روش تشخيصي شناخته شده در بررسي سيستم "پيلوكاليسيل" كليه ها، حالب و مثانه است و بخصوص كاربرد زيادي در كودكان مبتلا به "هيدرونفروز" دارد. MRU به دو روش "استاتيك يا ساده" و "ديناميك" انجام مي پذيرد.

در روش استاتيك، MRI به صورت تصوير متمايل به T2 با TR طولاني تهيه ميشود در نتيجه سيگنال تمامي احشاء حذف شده و فقط سيگنال مايع باقي مي ماند لذا در اين تصوير برداري، ادرار موجود در سيستم ادراري با سيگنال بالا ديده ميشود و مي توان آناتومي سيستم ادراري را مشاهده نمود و در صورت وجود هيدرونفروز، شدت و محل آن را مشخص نمود.

در نوع ديناميك MRU ، ماده حاجب تزريق شده و سپس تصوير برداري هاي متوالي با فواصل زماني مشخص از سيستم ادراري به عمل مي آيد و تصاوير متمايل به T1 تهيه مي گردد.

در اين روش، عملكرد ترشحي كليه ها بخوبي مشخص شده و زمان ورود ماده حاجب به داخل سيستم ادراري محاسبه مي گردد. ميزان ترشح ماده حاجب در واحد زمان را مي توان بطور مجزا براي هر كليه محاسبه كرد و بصورت منحني رسم نمود. با بررسي منحني هاي حاصله مي توان عملكرد ترشحي دو كليه را با هم مقايسه نمود و همچنين اين منحني ها در افتراق هيدرونفروز انسدادي از غير انسدادي و برنامه ريزي براي اقدام درماني بسيار مفيدند و مي توانند جايگزين مناسبي براي اسكن ايزوتوپ كليه ها گردند.

در نهايت بطور خلاصه مي توان ذكر كرد كه MRI - با توجه به كنتراست رزلوشن بالا، توانايي تصوير برداري در مقاطع مختلف و همچنين عدم استفاده از اشعه يونيزان - يك روش تصوير برداري مناسب براي بررسي سيستم ادراري و تناسلي كودكان است و ما را قادر مي سازد تا هم آناتومي و هم عملكرد سيستم ادراري را با دقت زياد بررسي نمائيم.