پرتوشناسی یا رادیولوژی (radiology) و گاهی تصویربرداری تشخیصی نام یک رشته از تخصصهای پزشکی است که از پرتو ایکس و دیگر اقسام امواج و پرتوها برای تشخیص و درمان بیماری و حالات غیر طبیعی کمک می گیرد. در تمام اینها، هدف تشخیص بیماری یا حالات غیر طبیعی بدن به کمک روشهای پیشرفته تصویری است.
رادیوگرافی برای نخستین بار در میدان جنگ برای تصویربرداری از بدن سربازان زخمی مورد استفاده قرار گرفت.
در 8 نوامبر 1895، ویلهلم کنراد رونتگن، در حالیکه مشغول تحقیق پیرامون خواص پرتو های کاتدی (همان الکترون ها) بود، به صورت کاملا اتفاقی، متوجه نوعی پرتو در لامپ کاتدی شد که آن را پرتوی مجهول یا پرتو X نامید که بعد ها به یاد رونتگن، به آن پرتو رونتگن نیز گفته شد. رونتگن تا 28 دسامبر 1895 خواص این اشعه را به طور کامل بررسی کرد و در مقاله ای دست نویس نتیجه ی آزمایشات خود را بیان کرد. نظر به برجسته بودن مقاله ی علمی او، اولین جایزه نوبل فیزیک در سال 1901 به ویلهلم کنراد رونتگن اعطا گردید.
سابقا «رادیولوژی» یا "پرتوشناسی" اطلاق بر رشته‌ای می‌شد که در آن از روشهای پرتوی یونیزان استفاده می‌شد. اما امروزه «رادیولوژی» با علوم تصویری غیر پرتوی مثل ام آر آی و سونوگرافی نیز شناخته می‌شود. به عبارت دیگر در پرتوشناسی، برخی روش‌ها (همانند سی تی اسکن، ماموگرافی، و روشهای مرسوم رادیوگرافی) از توزیع پرتوهای تابیده شده اشعه ایکس بر روی صفحات فیلم و یا شمارشگرها و یا گیرنده‌های دیگر دیجیتالی تشکیل تصویر می‌دهند. اما در برخی روشهای دیگر (همانند ام آر آی و سونوگرافی و مقطع‌نگاری همدوسی اپتیکی) از روشهای غیر پرتوی یونیزان استفاده می‌گردد. رادیولوژی امروزه هر دو را در بر می گیرد.
رادیولوژیست (پزشک) کسی است که با انجام تصویربرداری پزشکی، به تشخیص و درمان ناخوشی ها و بیماری‌ها کمک می‌کند. رادیولوژیست شخصی است که پزشک بوده و دارای تخصص پرتوشناسی است و با استفاده از آرایه‌ها یا نقش‌هایی از فناوری‌های تصویربرداری برای تشخیص یا درمان بیماری‌ها بهره می‌برد. این تخصص ها معمولا گرایش بندی های فرعی تری نیز دارند. بطور نمونه نوعی گرایش تخصصی پرکاربرد رادیولوژی مداخله ای نام دارد که عبارت است از انجام جراحی و یا دیگر رویه های درمانی که معمولا با حداقل مزاحمت و کم ترین شیوه تهاجمی صورت می‌گیرد.
شکل کلی دستگاههای رادیولوژی بسته به اینکه به چه منظوری (تشخیصی یا درمانی) ساخته شده باشند، فرق می‌کند. ولی بطور کلی در یک دستگاه رادیولوژی عمومی لامپ تولید کننده اشعه ایکس با بازویی به پایه‌ای که می‌تواند در مسیرهای مختلف حرکت کند وصل شده تا بتوان اشعه ایکس را بطور دلخواه در جهات متفاوت متمرکز نمود. در این دستگاه ها گذشته از امکاناتی که برای پرتو درمانی و یا تابش پرتوها برای عکس برداری ها فراهم شده است، گاهی وسایلی نیز برای رؤیت همزمان تصویر قسمتی از بدن که مورد تابش اشعه قرار گرفته، استفاده می‌شود.
اگر عاشق علم و تکنولوژی بوده و می توانید سریع و درست کار کنید، این رشته می تواند برای شما مناسب باشد. تکنسین رادیولوژی باید مهارت ارتباطی خوبی در برخورد با بیماران داشته و قبل از تصویربرداری اطلاعات و دستورات لازم را به آنها بدهد. او باید با کلیه تجهیزات و دستگاه های رادیوگرافی به خوبی آشنا بوده و در استفاده از آنها تبحر داشته باشد. ساعت کاری تکنسین رادیولوژی معمولا به صورت تمام وقت است. محل کارش نیز در بیمارستان ها، درمانگاه ها و مراکز رادیولوژی و تصویربرداری است.
گاهی در بیمارستان ها شیفت کاری در شب و روز های تعطیل هم دارد. تکنسین رادیولوژی در هنگام کار باید حتما لباس های محافظ در برابر اشعه ها پوشیده و به کمک روش های مختلف ایمنی، بدن بیمار و خود را از تابش اشعه های مضر حفظ کنند.
با توجه با وظایف و توانمندی هایی که گفته شد کسانی که می خواهند وارد این رشته شوند علاوه بر این که باید مسئولیت پذیر باشند باید به تکنولوژی نیز علاقه مندی داشته باشند. این رشته در مقایسه با سایر رشته های علوم پزشکی فاکتوری به نام اشعه دارد که باعث شده جزو مشاغل سخت محسوب شود.
کپی رایت © 1400 - تمام حقوق مادی و معنوی وب سایت متعلق به گروه فرجاد می باشد.
طراحی توسط پیشگامان آویژه پرداز برنا
