آسیب ناشی از وسایل نوك تیز و برنده یا نیدل استیك، آسیب هایی هستند كه به وسیله سر سوزن یا تكه ای از آمپول شكسته و یا سایر وسایل نوك تیز آلوده به خون یا ترشحات بدن به وجود می آید و اغلب هنگام فعالیت هایی مانند انتقال خون و فرآورده های خونی، نمونه گیری، دفع سوزن، جمع آوری موارد دفع شده و انتقال خون و ترشحات رخ می دهد.
حداقل 75 نوع بیماری به دنبال این آسیب ها می توانند از طریق خون منتقل شوند كه در این بین، سه بیماری ویروسی هپاتیت B، هپاتیت C و ایدز اهمیت بیشتری دارند. به دنبال الی/ آسیب نیدل استیك، خطر انتقال عفونت ایدز حدود 8 الی 15 درصد، هپاتیت 15 الی 85 درصد و هپاتیت 9درصد است. كار در بخش های خاص، مواجهه با عوامل تنش زا و اضافه كاری های اجباری، شیفت های شب كاری و نارضایتی از شرایط فیزیكی همچون تهویه نامطبوع در محیط كار از مهمترین عوامل مرتبط با آسیب نیدل استیك بوده اند. بسیاری از آسیب ها به دلیل سرپوش گذاری مجدد سوزن، رگ گیری و تزریقات رخ می دهند. گاهی پرستاران آسیب نیدل استیك را به دلایل مختلفی همچون مشغله كاری بالا و ترس از پیامد های منفی گزارش نمی دهند و به این ترتیب خدمات لازم را نیز دریافت نخواهند كرد و در معرض افزایش خطر بیماری های قابل انتقال از راه خون قرار خواهند گرفت.
به طور كلی خطر انتقال شغلی عفونتها به كاركنان بهداشتی و درمانی به سه عامل احتمال مواجهه، احتمال عفونی بودن منبع مواجهه و احتمال عفونی شـدن میزبـان در یك بار مواجهه بستگی دارد و از بین این سـه عامـل، احتمـال مواجهـه بیـشترین قابلیت برای مداخله و پیشگیری را دارد.
تزریق واكسن هپاتیت B از مهم ترین راه های پیشگیری است. در مورد ایدز و هپاتیت C كه تزریق واكسن امكان پذیر نیست، باید از روش های پیشگیری از نیدل استیك شدن استفاده كرد. از جمله این روش ها می توان به احتیاط در هنگام گذاشتن درپوش سرسوزن و احتیاط در هنگام بستن ظرف مخصوص سر سوزن هاsafety box)) اشاره كرد.
هپاتیت B یك بیماری ویروسی است كه كبد انسان را درگیر می كند. اكثر افرادی كه به این بیماری مبتلا می شوند بعد از مدتی بهبود یافته و دیگر ویروس در بدنشان باقی نمی ماند. علائم این بیماری شامل احساس خستگی مفرد، تب خفیف، سردرد، كاهش اشتها، استفراغ، اسهال، یبوست، درد عضلات و مفاصل و كهیر است اما بیشتر بیماران مبتلا به هپاتیت مزمن فاقد علامت می باشند. هپاتیت C نیز نوعی بیماری ویروسی است كه در ابتدا می تواند مثل یك سرماخوردگی معمولی بروز كند و به دلیل از كار افتادن كبد و مشكل بودن درمان می تواند حیات بیمار را به مخاطره بیاندازد. در طی این بیماری كبد ملتهب شده و بافت طبیعی آن تخریب می شود. طی 15 الی 85 سال بعد مشكلات كبدی مزمن از قبیل فیبروز و سرطان كبد را ایجاد می كند و از علائم آن می توان به تهوع و استفراغ، بی اشتهایی و كاهش وزن، زردی و یرقان اشاره كرد.
ایدز توسط گروهی از ویروس ها به نام HIV ایجاد می شود و باعث كاهش توانایی سیستم ایمنی بدن می گردد. این ویروس به دلیل شباهت به پادتن ها، از سیستم ایمنی بدن فرد میزبان در امان می ماند. سلول مورد هدف این ویروس لنفوسیت های T4 هستند. ویروس در سلول آلوده تكثیر می شود و باعث تورم غدد لنفاوی می گردد. بیماران مبتلا به این ویروس اغلب به شدت لاغر میشوند، زیرا دیواره روده آنها مواد غذایی را بطور كامل جذب نمی كند و عرق شبانه و احساس خستگی و التهاب بیضه ها از دیگر علائم این بیماری است. در مرحله بعد تعداد لنفوسیت های T4 به شدت كاهش یافته و در نهایت با كاهش توانایی سیستم ایمنی بدن، انواع بیماری های باكتریایی، ویروسی و انگلی می تواند فرد مبتلا شده به این ویروس را از پای درآورد.