بیماری MS خود را در MRI به شکل کانون های کوچک گرد یا بیضوی متعدد در ماده سفید مغز نشان می دهد که اصطلاحاً به آنها "پلاک" می گویند و هر روزه در MRI مغز افراد مختلف یا بدون علامت بالینی خاصی که MRI مغز می گیرند این کانون های کوچک ملاحظه می شود که شبیه به یافته های MS می باشد و گزارش آنها توسط رادیولوژیست ها گاهی باعث نگرانی در بیماران، خانواده آنها و پزشکان معالج می شود.
واقعیت این است که تشخیص اصلی MS با معاینات بالینی و توسط متخصصین مغز و اعصاب بایستی صورت گیرد و نه به وسیله "MRI"، "MRI" نقش کمک کننده برای تأیید یا رد این تشخیص را دارد به طوری که اگر قرار باشد تنها بر اساس یافته های "MRI" بخواهیم "MS" را تشخیص بدهیم (بدون توجه به علائم بالینی بیماران) MRI تنها در 11% موارد قادر به تشخیص این بیماری است و در واقع در 90% موارد MRI قادر به تشخیص نیست، لذا پاسخ پرسش بالا منفی است و گروه وسیعی از بیماری های مختلف از ضایعات ایسکمی و عفونی گرفته تا تروما، سندرم های خاص و حتی بیماری های متابولیک قادرند کانون های کوچک متعددی را در مغز ایجاد نمایند که شبیه به MS باشند که در اصطلاح به اینها "تقلید کننده های MS" می گوئیم و همان طوری که اشاره شد این گروه آنقدر طیف وسیعی دارند که در صورت عدم اطلاع پزشک، متخصصین مغز و اعصاب و یا متخصصین نرورادیولوژی از آنها گاهی می تواند به عنوان MS در MRI تفسیر شده و حتی بیماران تحت درمان غیر ضروری قرار گرفته و ناخواسته مارک بیماری MS به افراد زده می شود که در حقیقت چنین نیست و موارد زیادی از چنین اشتباهی تا به حال دیده شده است.
تقلیدکنندگان MS در MRI : همانطوری که در بالا اشاره شد یک طیف وسیعی از بیماری ها می توانند کانون های شبیه به MS را در MRI ایجاد کنند که به اختصار شامل موارد ذیل می باشند:
هر عاملی که سبب کاهش جریان یا قطع جریان خون به تمام یا بخشی از مغز شود چه در زمانی که در داخل رحم مادر هستیم یا زمان تولد یا بعد از آن و با هر مکانیسمی می تواند کانون های متعدد و یا گاهی بزرگ را در ماده سفید مغز ایجاد نماید که به آنها «کانون های ایسکمیک» می گویند که گاهی کاملا شبیه به یافته های MS در MRI هستند. برای نمونه:
الف- در نوزادانی که زودتر از موعد متولد می شوند:
(پره ترم) كه چه به علت عدم آمادگی سیستم تنفس و یا تاخیر در زایمان، مواجه با کمبود اکسیژن می شوند که این حالت خود را به شکل کانونهای کوچک و متعدد شبیه به پلاک های MS در اطراف سیستم بطنی نمایان می کند که اصطلاحا به آن P.V.L (Periventricular leukomalacia) می گویند که با توجه به اشکالاتی که کودک یا نوجوان در راه رفتن دارد و حتی به علت عوارض چشمی این بیماری كه ناشی از درگیری راه های بینایی و کورتیکواسپینال در مغز است با MS می تواند اشتباه شود.
ب ـ در افراد جوان و یا میانسال که چربی خون، قند خون یا فشار خون بالا دارند ولی اطلاعی از آن ندارند و یا درمان کامل و کافی نمی کنند نیز گاهی کانونهای کوچک و متعدد شبیه به MS در ماده سفید مغز به علت انسداد عروق کوچک یا اسپاسم آنها ایجاد می شود که افتراق آنها از "MS" گاهی مشکل می باشد و به آنها بیماری "Small vessels ischemic" می گویند.
ج ـ میگرن:
بیماری یا سردردهای میگرنی نیز در برخی از فرم ها و افراد می توانند کانونهای کوچک و متعدد سفید رنگ پراکنده در ماده سفید مغز شبیه به MS ایجاد نماید که برخی اعتقاد دارند علت آن اسپاسم یا تنگ شدن عروق کوچک مغزی و کاهش یا قطع جریان خون بوده و به دنبال آن سکته های کوچک (انفارکت) در ماده سفید مغزی ایجاد می کند که باز در صورت عدم توجه و دقت با توجه به همراهی تاری دید در برخی از بیماران از نظر یافته های MRI و علائم بالینی می تواند با MS اشتباه شود.
د ـ صرع و تشنج:
در برخی - و نه تمام- بیماران صرعی به خصوص مواردی که به خوبی کنترل نشده است یا تشنجات طولانی و مکرر دارند باز به علت کاهش جریان خون در مغز می توان کانون های کوچک و متعدد شبیه به MS را ملاحظه نمود.
هـ ـ تنگی دریچه میترال:
در کسانی که دچار این عارضه هستند به خصوص فرم های شدیدتر به علت اتساع در دهلیز چپ و سپس ارتباط آن با طرف راست و بروز عارضه ای به نام "فیلتراسیون دهلیزی" (AF) گاهی خون لخته شده به قطعات کوچکی تبدیل شده و وارد عروق مغز شده و باعث انسداد رگ های کوچک مغزی که عمدتا در ماده سفید مغزی در مجاورت سیستم بطنی دیده می شوند و می تواند این کانون های کوچک کم خونی (ایسکمیک) را ایجاد نماید که به علت متعدد بودن ضایعات و محل آن از ضایعات MS در MRI می توانند تقلید نمایند.
و ـ کم خونی داسی شکل:
یک فرم از کم خونی ها به علت شکل غیرعادی گلبولهای قرمز می باشد که همین شکل غیرطبیعی گلبولهای قرمز باعث می شود که هنگام عبور آنها از عروق کوچک مغزی در داخل رگ ها گیر کرده و باعث کاهش جریان خون در مغز شده و کانون های ایسکمیک متعدد شبیه به MS را در MRI ایجاد نماید.
ز ـ آمبولی چربی:
در کسانی که دچار ضربه و یا تصادف و شکستگی استخوان ها می شوند گاهی قطرات چربی که در داخل مغز استخوان است از محل شکستگی وارد جریان خون و سرتاسر بدن می شود از جمله مغز که باز به علت مسدود کردن عروق کوچک مغز می تواند باعث ایجاد کانون های ایسکمیک کوچک در ماده سفید مغز و اطراف سیستم بطنی شود که می تواند شبیه به ضایعات MS در MRI باشد.
برخی از بیماریهای التهابی و عفونی در مغز می تواند کانون های شبیه به MS را ایجاد نماید مثل "ADEM" که یک انسفالیت حاد منتشر است که مغز و نخاع را درگیر می کند و می تواند نمای کاملا شبیه به MS چه از نظر بالینی و چه از نظر MRI داشته باشد. بیماری «لایم» دقیقاً همین وضعیت را دارد. عفونت های قارچی مغز، انسفالیت ناشی از ویروس HIV در بیماران مبتلا به ایدز، PML و بیماری ویروسی "1HTLV" نیز قادر به ایجاد کانونهای شبیه به MS در MRI مغز هستند.
گروهی از بیماریهای روماتیسمی که به بیماریهای کلاژن ـ واسکولار نیز معروف هستند نیز قادر به ایجاد کانون های کوچک و متعدد در ماده سفید مغز می شوند که علت آن التهاب اطراف رگ های مغزی که اصطلاحا به آن «واسکولیت» می گویند است و این بیماری ها باعث التهاب در مفاصل و سایر اعضای بدن از جمله رگهای مغزی شده و به علت انسداد عروق مغز باعث انسداد مسیر جریان خون و در نتیجه کانون های کوچک و متعدد پراکنده در ماده سفید مغز می شوند که گاهی افتراق آن ها از MS بسیار مشکل است چرا که بیماریهای روماتیسمی مثل MS در خانم ها شایع تر است از جمله این بیماریها می توان به لوپوس (SLE) اسکلرو درمی (PSS) و بیماری بهجت اشاره کرد.
یکی از ضایعاتی که می تواند نمایی شبیه به MS در MRI ایجاد کند در افرادی است که در گذشته دچار ضربه مغزی شده اند كه در آن مغز به شدت در داخل جمجمه به جلو و عقب حرکت می کند بدون اینکه شکستگی جمجمه یا ضایعه واضح به علت ضربه مستقیم به مغز وارد شود. در این نوع از ضایعات تروماتیك مغز که به «آسیب منتشر اکسونی» یا "Diffuse axonal injury" یا "DAI" معروف می باشد آکسون های مغزی در محل اتصال ماده سفید و خاکستری مغز، در کورپوس کالوزوم و همچنین در پایه مغزی دچار صدمه شده و خود رادر MRI به شکل کانونهای پراکنده ای در ماده سفید مغز و کورپوس کالوزوم شبیه به آنچه در MS ملاحظه می کنیم نمایان می سازد.
گاهی در ماده سفید مغز، "کورپوس کالوزوم" و حتی نخاع به شکل کانون های کوچک متعدد نمایان می شود که اگر MRI بدون تزریق باشد می تواند کاملا شبیه به MS تظاهر نماید ولی وقتی MRI با تزریق ماده حاجب انجام می شود تقریبا تمام آنها همرنگ خون می شوند یا انهانس می شوند که می توان آنها را از MS افتراق داد چرا که در MS خیلی غیر معمول است که تقریبا همه پلاک ها با هم بعد از تزریق انهانس شوند.
برخی از سندرم ها و فرم هایی از "لکودیستروفی ها" در مغز می توانند کانونهای شبیه به MS ایجاد نماید از جمله این سندرم ها می توان به" سندرم CADASIL"، "تیپ 1 نوروفیبروماتوزیس" و "سندرم Susac" اشاره کرد. که ضایعات آنها کاملا شبیه به MS بوده و می تواند از آن تقلید نماید و یا برخی از ضایعات متابولیک مثل "لکودیستروفی ها" و یا کمبودویتامین B12 نیز می توانند یافته های مشابه MS داشته باشد که در مورد کمبود ویتامین B12 می تواند نخاع را شبیه به پلاک های MS درگیر نماید.
بیماری MS هر چند در MRI نمای خاص و ویژه ای دارد و اگر توسط متخصصین با تجربه مورد ارزیابی قرار گیرد می تواند از سایر ضایعات "تقلید کننده MS" افتراق داده شود ولی در پاره ای از موارد، این جداسازی مشكل است، به همین دلیل دقت MRI به تنهایی برای تشخیص MS تنها حدود 11% است ویافته های آن بایستی حتما با یافته های بالینی بیمار مطابقت داده شود. آن روی سكه، اطلاع از تقلید کنندگان MS در "MRI" به متخصصین رادیولوژی و نورولوژی این امکان را می دهد که از درمان غیرضروری و گذاشتن مارک بیماری MS که باعث نگرانی بیمار و خانواده او می شود جلوگیری نمایند. بنابراین استفاده همزمان از یافته های MRI همراه با یافته های بالینی بیماران، تنها روش رسیدن به تشخیص درست و دقیق MS می باشند.
کپی رایت © 1400 - تمام حقوق مادی و معنوی وب سایت متعلق به گروه فرجاد می باشد.
طراحی توسط پیشگامان آویژه پرداز برنا
