MRI به دليل رزولوشن نسج نرمي خيلي خوب نسبت به سي تي اسكن در تصوير برداري از ستون فقرات پس از ديسكتومي و يا هرنيكتومي روش ارجح است. تشخيص انهانسمنت نسجي كه در افتراق هرني ديسكال ريكارنت و فيبروزاپيدورال بسيار اهميت دارد توسط MRI بسيار بهتر از سي تي اسكن قابل تشخيص است.
تصاوير ساژيتال T1 و T2 و نيز اگزيال T1 قبل از تزريق (چون چربي اپيدورال نرمال در تصاوير T1 بسيار روشن و سفيد است و كنتراست خوبي با تكال ساك و ديسك بين مهره اي مجاور و نيز با فيبروزاپيدورال پس از جراحي كه آن هم تيره است خواهد داشت) بايد تهيه شوند. به علاوه اگزيال T1 پس از تزريق كنتراست براي كساني كه جراحي قبلي داشته اند ضروري است كه استفاده از ماده حاجب در افتراق نسج اسكار از هرني ديسكال ريكارنت مهم است.
فيبروز اپيدورال پس از تزريق گادولينيوم سريع‍ا انهانس مي شود, در حالي كه يك هرني ديسكال ريكارنت جديد به دليل فقدان عروق انهانس نمي شود. اما چون توسط فيبروزاپيدورال احاطه شده است, ماده حاجب از اين نسج فيبروز به داخل ديسك انتشار پيدا كرده و باعث انهانسمنت خفيف از خارج به طرف داخل مي گردد. لذا تصاوير بعد از تزريق تا حد امكان بايد سريع گرفته شود.
هدف از Instrumentation در جراحي هاي ستون فقرات ايجاد يك پايداري و ثبات اوليه تا زماني كه Stability نهايي در اثر فيوژن استخواني اتفاق بيافتد، است و در واقع در طي اين مدت وسايل به كار رفته در تحمل بار و فشاري كه به ستون فقرات وارد مي شود مشاركت مي كنند.
نشان دادن جاگذاري صحيح Cage، پيچ و پلاك و ديسك هاي مصنوعي بعد از جراحي ستون فقرات بسيار مهم است.
راديوگرافي ساده معمولا براي تائيد موقعيت صحيح وسايل فلزي به كار رفته كافي است اما سي تي اسكن به خصوص در تعين موقعيت پيچ ها دقيق تر است و چون راديوگرافي ساده و سي تي اسكن تمام اطلاعات تشخيصي لازم را مي دهد در موارد غيركمپليكه به طور روتين براي ارزيابي گرافت ها، Implant و وسائل به كار رفته نيازي به انجام MRI نبوده و از آن استفاده نمي شود. اما MRI نقش اساسي خود را در ارزيابي تقريبا هر عامل ديگري در بيماران پست اپراتيو از جمله در بررسي ساختمان هاي عصبي، عفونت و هرني ديسك و... حفظ كرده است و با استفاده از مواد جديدتر در وسائل به كار رفته از جمله پيچ، پلاك و Cage كه از نظر مغناطيسي خنثي و بي اثر باشند، به نظر مي رسد نقش MRI در آينده بيشتر خواهد شد.
Cage تيتانيوم و كربن كه معمولا مورد استفاده قرار مي گيرند به خوبي با سي تي اسكن و MRI قابل بررسي هستند، در حاليكه Tantalum Cage فقط با MRI قابل بررسي است، چرا كه در سي تي اسكن باعث Streak ارتيفكت شديد خواهد شد.
چنانچه جنس وسايل بكار رفته از استيل باشد باعث اشكال در تفسيرتصاوير منطقه جراحي شده مي گردد.
مواد سوپرمگنيتك مثل استيل باعث Susceptibility Artifact شديد مي شود كه با افزايش Band Width و كاهش TE ميتوان آن را كاهش داد.
گاه نشان دادن ديفكت استخواني در محل جراحي سخت است اما به هرحال در تصاوير اگزيال بهتر قابل ديدن است؛
ديواره ي خلفي دورال ساك ممكن است متسع شده و به طرف محل جراحي و ديفكت لامينكتومي اكستنشن يابد كه نشانگر نارسايي استخواني نسبي در اين محل است و نبايد آن را با پسودومننگوسل اشتباه گرفت. هم چنين از نظر باليني اهميتي ندارد.
در تصاوير بدون تزريق پس از جراحي تغييرات بعد از ديسكتومي ممكن است نماي قبل از جراحي هرني ديسكال را در فضاي اپيدورال نشان دهد كه علت آن ادم نسوج اپيدورال و گرانوليشن تيشو و يا فيبروز است كه مي تواند انهانسمنت هموژن نشان دهد.
انهانسمنت Endplate مهره هاي كمري نيز بين 6 تا 18 ماه بعد از جراحي در بعضي از بيماران ديده مي شود. انهانسمنت قسمت خلفي آنولوس فايبروزوس نيز در اكثر بيماران ديده مي شود كه ناشي از يك راكسيون آسپتيك است اما ممكن است شبيه مراحل اوليه عفونت ديسك پس از جراحي شود.
1- هماتوم:
شايع نيست فقط در 1% از بيماران ديده مي شود و انواع سمپتوماتيك آن به طور تي پيك چند ساعت تا چند روز بعد از جراحي اتفاق مي افتند. MRI در تشخيص هماتوم و ارزيابي وسعت آن نسبت به سي تي اسكن دقيق تر است. بعضي از هماتوم ها بزرگ مي شوند و باعث كمپرشن نخاع يا ريشه هاي عصبي مي گردند.
2- اسپونديلوديسكايتيس:
اسپونديلوديسكايتيس و يا ديسكايتيس همراه با استئوميليت مهره يك عارضه ناشايع اما مهم جراحي ديسك است كه مي تواند منجربه موربيديتي طولاني و يا دائمي گردد.
تشخيص سريع و درمان مناسب براي كوتاه كردن دوره بيماري و كاهش عوارض آن ضروري است. تشخيص اسپونديلوديسكايتيس پس از جراحي وابسته به يافته هاي باليني، آزمايشگاهي و تصويربرداري است.
به طور تي پيك با درد شديد در ناحيه مبتلا يا بدون همراهي باراديكولوپاتي و به طور شايع 7 تا 28 روز پس از جراحي تظاهر مي كند.
اگرچه تشخيص اسپونديلوديسكايتيس توسط MRI در كساني كه جراحي نشده اند اغلب بسيار ساده است اما در موارد بعد از جراحي بسيار سخت تر مي باشد.
خود ديسك جراحي شده هميشه تغييرات كمابيش شديدي را به دليل دستكاري جراحي و نيز پاسخ التهابي آسپتيك پس از جراحي نشان مي دهد. اين تغييرات همچنين ممكن است همراه با ادم مغز استخوان (Modic Type 1 )
در نواحي مجاور ديسك باشد.
به علاوه پس از جراحي بطور نرمال ممكن است انهانسمنت در فضاي ديسك و نيز در Endplate مهره ها ديده شود كه همگي باعث سخت شدن تشخيص مي شوند.
MRI احتمالا تنها روش تصوير برداري است كه مي تواند براي تشخيص به كار رود.
نكات كليدي عبارتند از:
- عدم وجود تغييرات سيگنال مغز استخوان در نواحي مجاور ديسك (بصورت كاهش سيگنال در T1 WI و افزايش سيگنال در T2 WI) احتمال اسپونديلوديسكايتيس عفوني را به ساير غير محتمل مي كند.
- به همين ترتيب عدم وجود انهانسمنت در ديسك بين مهره اي؛
- اما وجود توده نسج نرمي انهانسينگ در اطراف سطح جراحي شده در فضاي اپيدورال يا نواحي پري ورتبرال قوياً به نفع اسپونديلوديسكايتيس عفوني است و نياز به ارزيابي بيشتر دارد.
اما به هرحال در مورد نقش MRI شك هايي وجود دارد. لذا در موارد غيرقطعي كه تصميم گيري سخت است بايد از بيوپسي پركوتانئوس استفاده كرد. از سوي ديگر چون اكثر عفونت هاي پس از جراحي ناشي از استافيلوكوك اورئوس است، درمان آنتي بيوتيكي مناسب را مي توان در موارد مشكوك شروع نمود.
تصوير1: اسپونديلوديسكايتيس و آبسه اپيدورال در بيماري كه جراحي شده است.نامنظمي و تغيير سيگنال و انهانسمنت در Endplate و مهره هاي L3 و L4 همراه با ضايعه ريم انهانسينگ در فضاي اپيدورال ديده مي شود.
3- پسود و مننگوسل:
اين ها تجمعات حاوي CSF هستند كه از داخل كانال اسپينال به نسوج نرم اطراف اكستنشن پيدا مي كند. اين عارضه ناشايع است و اغلب به طور اتفاقي تشخيص داده شده و منجربه به علائمي نمي شود.
اينها مننگوسل واقعي نيستند، چرا كه توسط آراكنوئيد مفروش نمي شوند و ديواره آنها از نسوج فيبروز راكتيو تشكيل شده است. پسود و مننگوسل بطور تي پيك متعاقب پارگي دورال ساك حين جراحي يا به دليل بسته شدن ناكامل ساك در موارد جراحي هاي اينترادورال ايجاد مي شود. خصوصيات آن در MRI و CT كاملا مشابه CSF است.
ب – عوارض ديررس FBSS عبارتند از:
FBSS با درد و يا درجات متغيّر از ناتواني فانكشنال متعاقب جراحي ستون فقرات مشخص مي شود كه علل اصلي قابل تشخيص آن عبارتند از:
- ديسك باقي مانده يا راجعه
- آراكنوئيديت
- راديكوليت
- تنگي كانال اسپينال و يا تنگي سوراخ عصبي
1- هرني ديسكال راجعه:
يك ريكارنت ديسك در واقع ممكن است از مواد ديسك , غضروف , استخوان و يا هر نوع تركيبي از اين ها تشكيل شود.
در فقرات گردني شيوع كمتري نسبت به ناحيه كمري دارد كه يك دليل آن Approach جراحي متفاوت در گردن است كه ديسكتومي از قدام انجام شده و بعد فيوژن انجام مي شود (ACDF) كه باعث محدود شدن حركات مي گردد.
به علاوه در فقرات گردني فضاي اپيدورال نسبت به ناحيه كمر محدود تر است در حالي كه در ناحيه كمر مقدارزيادي چربي اپيدورال وجود دارد كه اغلب بعد از جراحي توسط فيبروز اپيدورال اشغال مي شود.
MRI روش انتخابي براي تشخيص هرني ديسكال راجعه و افتراق آن از فيبروز اپيدورال است. فيبروز اپيدورال كه باعث تغيير شكل قابل توجه دورال ساك و يا شيت ريشه هاي عصبي نشده باشد يك يافته نرمال پس از جراحي تلقي مي شود.
تصوير 2: در تصوير T1WI قبل از تزريق بافت اسكار به صورت هيپواينتنس در سمت چپ تكال ساك ديده مي شود كه در تصوير T1WI پس از تزريق Gd كاملا انهانس شده است.
تصوير 3: ريكارنت ديسك هرني اشن در سطح L4-5 در بيماري كه قبلا جراحي شده در تصوير ساژيتال T2WI و اگزيال T1WI-Gd ديده مي شود كه پس از تزريق انهانس نشده است.
2- آركنوئيديت استريل:
علل آن شامل خود پروسه جراحي، وجود خون در فضاي اينترادورال متعاقب جراحي، LP تشخيصي، عفونت هاي اسپينال پري اپراتيو درمان شده و استفاده قبلي از ماده حاجب ميلوگرافيك (به خصوص مواد Oil- Based قديمي) و نيز تزريق اينترااسپينال داروهاي بيهوشي يا داروهاي ضد التهابي و كموتراپيك (مثل استروئيد و متوتركسات) است.
سه پاترن مختلف در آراكنوئيديت Adhesive در MRI توضيح داده شده است:
- گروههاي پراكنده از ريشه هاي عصبي به هم چسبيده (Clumped)؛
- Empty Thecal Sac كه ناشي از چسبيدن ريشه هاي عصبي به ديواره هاي دورال ساك است؛
- Pseudocord Sign: وجود يك توده نسج نرمي اينتراتكال ناشي از چسبيدن تعداد زيادي از روت ها به يكديگر كه شبيه يك اسپينال كورد در ناحيه كمري مي شود.
اين تغييرات ممكن است فوكال يا ديفيوز باشد. انهانسمنت ريشه هاي عصبي داخل تكال ساك و انهانسمنت منتشر ممكن است وجود داشته باشد يا نداشته باشد.
3- استنوزيس:
گاه در نتيجه ديسكتومي تغييراتي در سايز و شكل ساختمان هاي اسپينال ايجاد مي شود. مثل تنگي ثانوي قسمت مركزي يا رسس هاي جانبي كانال اسپينال يا تنگي يك يا چند سوراخ عصبي.
اين احتمالاً يك علت مهم FBSS است كه كمتر مورد توجه قرار مي گيرد و ممكن است به دليل تشديد دژنريشن در سگمان هاي بالا يا پايين سطوح فيوز شده ايجاد گردد.
به نظر مي رسد حساسيت و اختصاصي بودن سي تي اسكن و MRI در تشخيص اسپينال استنوزيس مشابه است.
تنگي سوراخ عصبي با Impingement ريشه عصبي به دليل كاهش ارتفاع ديسك بين مهره اي پس از ديسكتومي كامل ناشايع نيست. به همين دليل بعضي از جراحان ترجيح مي دهند فقط بخش هرنيه شده قابل مشاهده و يا ديسك سكستره را بردارند اما متأسفانه اين موضوع نيز با افزايش شانس هرني ديسكال ريكارنت همراه است.
يعني عوارضي كه در طي هفته يا ماه هاي اول بعد از جراحي ايجاد شوند؛ شامل: گرافت اكستروشن، بد جاگذاري (Misplacement) وسائل به كار رفته شده، عفونت و پسود و مننگوسل.
بد جاگذاري (Misplacement) وسائل به كار رفته ممكن است بدون علامت باشد مگر در مواردي كه آنقدر شديد باشد كه باعث فشار بر روي ساختمان هاي عصبي گردد. اين عارضه بيشتر در مورد پيچ ها اتفاق مي افتد و سي تي اسكن به خصوص با بازسازي هاي ساژيتال و كورونال در نشان دادن محل دقيق پيچ ها لازم است.
تصوير 4: در اين تصوير شكسته شدن پيچ در پديكول سمت راست قابل مشاهده است.
تصوير 5: در اين تصوير بد جاگذاري پيچ در پديكول سمت چپ ديده مي شود.
1- پسود و ارتروزيس و نان يونيون:
پسود و ارتروزيس عبارتند از اختلال در اسپينال فيوژن با ايجاد بافت استخواني محكم ( Solid Bony Arthrodesis) تا يك سال پس از جراحي.
علي رغم پيشرفت تكنيك هاي تصويربرداري استاندارد طلايي براي تشخيص ان اكسپلوريشن جراحي (Surgical Reexploration) است.
ارزش گرفتن راديوگرافي هاي سريال ستون فقرات در بيماران بعد از فيوژن نامشخص است و در واقع گاه بيماراز نظر فانكشنال فيوژن دارد اما به دليل وجود استئوئيدي كه هنوز به خوبي ميزاليزه نشده و در گرافي ها لوسنت است، فيوژن با راديوگرافي قابل مشاهده نيست. كلسيفيكاسيون اين استوئيد ممكن است چند ماه طول بكشد وحداقل 6 تا9 ماه طول مي كشد تا اينترسگمنتال فيوژن از نظر راديوگرافي قابل مشاهده گردد.
از طرفي ديدن فيوژن مفاصل فاست نيز نشانگر فيوژن است.
انجام سي تي اسكن مولتي دتكتور در هر بيمار كه از نظر باليني مشكوك به نان يونيون و پسود و ارتروزيس باشد لازم است.
وجود هاله لوسنت و اسكلروز اطراف ان هال مارك راديوگرافيك Hardware Loosing در سي تي اسكن و راديوگرافي است.(هال مارك كلينيكي نان يونيون حركات غير طبيعي است).
لذا اگر در اطراف Screw ,Cage و با هر نوع Implant ديگر در تصاوير سي تي اسكن در فاز تاخيري پس از جراحي (يعني بيش از يكسال بعد از جراحي) لوسنسي ديده شود به نفع Loosening است.
تصوير 6: بازسازي كورونال در سطح L5-S1. لوسنسي در اطراف پيچ هاي پديكولار ديده مي شود كه در مهره ي S1 واضح تر است، اين علائم نشانگر Instrumentation Loosening و Fusion Failure مي باشد.
MRI رل قابل توجهي در تشخيص نان يونيون و يا Instrumentation Failure ندارد. اما به هر حال وقتي كه پسود و ارتروزيس ايجاد مي شود ممكن است هايپراينتنسيتي خطي در تصاوير T2WI همراه با تغييرات راكتيو در مغز استخوان و نيز انهانسمنت غيرطبيعي در اطراف Implant ايجاد گردد.
از سوي ديگر به نظر مي رسد MRI در ارزيابي تغييرات ثانوي ناشي از حركات سگمنتال بعد از فيوژن نيز نتايج اميدوار كننده اي دارد، چراكه اين حركات گاه مي توانند باعث تغييرات Modic type 1 در مغز استخوان جسم
مهره هاي مجاور گردد و برعكس فيوژن مناسب باعث تبديل شدن تغيير Modic Type 1 به تيپ 2 مي گردد
كه مويد بي حركتي سگمان فيوز شده مي باشد.
تصوير 7: Spinal Instrumentation: در اين تصاوير پيچ های پديکولار و پلیت در مهره هاي L4 و L5 همراه با ديسكتومي و تغييرات Modic Type II در Endplate اين مهره هاديده مي شود.
لذا تداوم تغييرات تيپ 1 و يا ايجاد آن در بيماران بعد از گذشتن بيش از 6 ماه از جراحي به نفع استرس غيرطبيعي تلقي مي شود كه احتمالاً نشانگر حركات غيرطبيعي و پسود و آرتروزيس است.
2-Harware Failure:
غالباً همراه با نان يونيون اتفاق مي افتد و منجر به Metal Fatigue و شكسته شدن و Loosening وسائل به كار رفته مي شود. به علاوه اسكن راديونوكلئيد و SPECT نيز مي تواند كمك كننده باشد.
3- دژنريشن سطوح مجاور
ايجاد دژنريشن و يا تشديد آن در ديسك هاي مجاور يك منطقه فيوز شده بيشتر در فقرات گردن ديده مي شود و دليل آن اين است كه در جراحي ديسك هاي گردن ACDF يك روش پذيرفته شده است در حالي كه در فقرات كمري فيوژن هميشه انجام نمي شود.
در فقرات گردني به دليل مخاطره آميزبودن جراحي از خلف (به خصوص براي ديسك هاي سنترال و پارامدين) اغلب جراحي ها از قدام انجام مي شود و عامل درد و كمپرشن را كه ممكن است ديسك هرنيه شده و يا استئوفيت باشد به طور كامل برمي دارند.
بعد از برداشتن كامل ديسك براي جلوگيري از كلاپس مهره و نيز براي افزايش Stability فضاي ايجاد شده توسط گرافت استخواني پرمي شود كه اين گرافت استخواني به تدريج باعث فيوژن مهره مي شود. گاه علاوه بر آن از يك
Titanium Plate كوچك كه در قدام محل فيوژن گذاشته شده همراه با دو پيچ كوچك كه وارد مهره هاي بالا و پايين محل فيوژن مي گردد نيز براي افزايش Stability و اينكه بيمار سريع تر به فانكشن نرمال خود برگردد استفاده مي شود.
تصوير 8: همانطور كه ديده مي شود از قدام وارد شده و آنولوس و نوكلئوس ديسك برداشته مي شود تا نخاع دكمپرس گردد و نيز با برداشتن اسپور استخواني سوراخ عصبي گشاد شده و عصب آزاد مي شود.
تصوير 9: همانطور كه در اين تصاوير ديده مي شود فضاي خالي بين دو مهره توسط گرافت استخواني و / يا اينترورتبرال Cage پر مي شود و از يك پلیت فلزي و چهار پيچ در مهره هاي بالا و پايين استفاده مي شود كه تا زمان ايجاد فيوژن، گرافت استخواني را نگه دارد و Stability لازم را ايجاد كند.
نواحي C3-C7 كه اغلب ديسكتومي هاي گردن و فيوژن در اين نواحي انجام مي شود بسيار در فلكشن / اكستنشن و يا Lateral Bending متحرك است و به نظر مي رسد حذف حركت با فيوژن باعث شيفت بار و فشار به سطوح مجاور گرديده و منجربه ديسك دژنريشن زودرس تر در اين سطوح مي شود.
شدت اين ديسك دژنريشن با زمان جراحي مرتبط است و از سوي ديگر شيوع آن پس از ACDF در كساني كه در MRI قبل از جراحي ديسك دژنريشن آسمپتوماتيك در آن سطوح داشته اند بيشتر مي شود.
تصوير 10: ACDF در سطوح C4-5 و C5-6 با اينترورتبرال Cage و نيز پيچ داخل مهره ها.نكته قابل توجه دژنريشن زودرس و بالجينگ در ديسك هاي بالا و پايين محل جراحي است.
در فقرات كمري بعد از لامينكتومي تخليه ديسك انجام مي شود و بعد يك Spacer يا Cage بين دو مهره گذاشته شده و نهايتأ Posterior Instrumentation انجام مي شود كه با استفاده از پليت و يا Rod همراه با Screw پيچ هاي پديكولار است. كه اين يك ساپورت محكم و ريجيد را تا زماني كه فيوژن استخواني اتفاق بيفتد، تامين مي كند.
Spacer يا Cage : ممكن است از تيتانيوم و يا يك ماده راديولوسنت ساخته شده باشد. اين ها ممكن است به صورت يك ساختمان سوليد و يا يك ساختمان توخالي باشد كه توسط گرافت استخواني پر مي شوند و ممكن است به صورت منفرد و يا جفت (دركناريكديگر) استفاده شوند. اكثر Spacer ها دو ماركر راديواپاك كوچك دارند كه در ارزيابي پوزيشن آن در گرافي ساده كمك كننده است.
تصوير 11: در اين تصوير وجود اينترورتبرال Cage در سطح L4-5 ديده مي شود.
راديوگرافي اغلب در ارزيابي فيوژن به كار مي رود اما CT اسكن بهتر است. در واقع سي تي اسكن بهترين روش براي بررسي محل Implant و نيز تشخيص فيوژن است و به خصوص براي بازسازي در پلان هاي ساژيتال و كورونال و تصاوير
Volume Rendering بسيار كمك كننده هستند.
3- ديسك مصنوعي (Artificial Disc)
با وجودي كه اسپينال فيوژن يك تكنيك بسيار موثر در درمان اختلالات اسپينال است اما به دليل ايجاد افزايش فشار و استرس به سطوح مجاور فيوژن منجربه ديسك دژنريشن زودرس در اين سطوح مي گردد.
لذا استفاده از ديسك مصنوعي به عنوان يك متد آلترناتيو بجاي ACDF در گردن مورد استفاده قرار گرفته است.
- كاهش دژنريشن سطوح مجاور
- عدم نياز به گرافت استخواني
- حفظ حركات نرمال گردن
- بازگشت سريع تر به اكتيويتي نرمال
انواع مختلفي از ديسك هاي مصنوعي امروزه مورد استفاده قرار مي گيرند.
تصوير برداري پس از جاي گذاري ديسك مصنوعي ممكن است براي نشان دادن جاي گذاري صحيح و حفظ حركت در آن سطح و يا براي ارزيابي عوارض جراحي باشد.
براي ارزيابي موقعيت ديسك مصنوعي و حركات راديوگرافي ساده با فلكشن و اكستنشن معمولاً كافي است و براي تمام موارد ديگر MRI روش انتخابي است.
عليرغم پيشرفت هايي كه در تكنولوژي تصويربرداري اتفاق افتاده است هنوز هم بررسي تصوير برداري پست اپراتيو اسپاين يك موضوع بسيار مشكل و چالش برانگيز است و ممكن است لازم شود در يك بيمار براي رسيدن به تشخيص صحيح از تكنيك هاي متعدد استفاده شود تا وضعيت بيمار به درستي ارزيابي شده و بتوان به جراح كمك كرد كه آيا نياز به جراحي دوم وجوددارديا خير.
1. Scott W.A.Magnetic Resonance Imaging of the brain and spine.4th ed.Philadelphia: LLW 2009
2. Yousm DM , Grossman RI.The Requisites Neuroradiology.3rd ed.Philadelphia: Elsevier 2010
3. Helms CA , Major MN , Anderson MW , Kaplan PK , Dussault R.Musculoskeletal MRI.2nd ed.Philadelphia: Saunders 2009
4. Edelman RR , Hesselnik JR , Zlatkin MB , Crues JV.Clinical Magnetic Resonance Imaging.3rd ed.Philadelphia: Saunders 2006
5. Ross J , Brant-Zawadzki M , Moore K … et all.Diagnostic Imaging Spine.Utah: AMIRSYS Inc , 2005
6. Rutherford E.E , Tarplett L.J , Davies E.M , Harley J.M , King L.J.Lumbar Spine Fusion and Stabilization:Hardware , Techniques and Imaging Appearances.Radiographics 2007; 27: 1737-1749
7. Mullin WJ,Heithoff KB, Gilbert TJ, Jr., Renfrew DL. Magnetic resonance evaluation of recurrent disc herniation:is gadolinium necessary? Spine;25:1493-1499,2000
8. Van Goethem JW, Parizel PM, Jinkins JR. Review article: MRI of the postoperative lumbar spine.Neuroradiology;44:723-739, 2002
9. Alan L.W , Matthew F.G , J.Kenneth Burkus.CT evaluation of lumbar interbody fusion: curent concepts.AJNR 2005 ;26:2057-2066
کپی رایت © 1400 - تمام حقوق مادی و معنوی وب سایت متعلق به گروه فرجاد می باشد.
طراحی توسط پیشگامان آویژه پرداز برنا
