13 مارس برابر با 22 اسفند، روز جهانی کلیه است. بیماریهای کلیوی در ایران مانند کشورهای دیگر در حال توسعه شایع است این در حالیست که این گونه بیماران بیش از سایر افراد در خطر ابتلا به بیماریهای قلبی و عروقی هستند.
برای نخستین بار روز نهم مارس سال ۲۰۰۶ میلادی به عنوان روز جهانی کلیه نامیده شد. بر اساس تحقیقات جهانی بیماری های مزمن کلیه، تا سال ۲۰۱۵ میلادی زندگی بیش از ۳۶ میلیون نفر از مردم دنیا را با خطر جدی مواجه خواهد کرد. هدف اصلی از نام گذاری این روز افزایش آگاهی عموم مردم درباره بیماری های مزمن کلیه وخطرات و عوارض جدی این بیماری و بیماری های ناشی از آن است، چرا که امروزه پژوهش های علمی نشان می دهد از هر ۹ نفر به ظاهر سالم، یک نفر برخی از علائم ابتلا به بیماری های کلیوی مزمن رادارا می باشند. با وجودی كه سالانه افراد بی شماری در سراسر جهان به بیماری های كلیوی مبتلا می شوند اما هنوز بسیاری از مردم درباره این بیماری اطلاعات مفید و ضروری ندارند در واقع این بیماری زمانی نمود پیدا می كند كه عملكرد كلیه ها كاهش می یابد و یا متوقف می شود و در این مرحله بیماری خیلی پیشرفت كرده است. به همین دلیل پزشكان همواره سعی دارند با آگاه كردن مردم درباره این بیماری به ویژه راه های پیش گیری از آن، شانس مقابله با ناتوانی كلیوی را افزایش داده و در نتیجه احتمال مرگ بیماران را تا حد امكان كاهش دهند. خطر ابتلا به این بیماری در مبتلایان به نارسایی پیشرفته کلیه 30 برابر بیشتر از افراد سالم است.
شایع ترین علت مرگ و میر در دنیا بیماری های قلبی و عروقی بوده که 30 درصد کل موارد مرگ در دنیا را شامل میشود.
هرچند در کشورهای پیشرفته مرگ و میر این بیماران رو به کاهش است، ولی متاسفانه در کشورهای در حال توسعه این عارضه در حال رشد بوده و افراد مبتلا به دیابت و یا پرفشاری خون در صورت ابتلا به نارسایی کلیه با افزایش خطر بیماری قلبی عروقی مواجه میشوند.
متاسفانه خطر ابتلا به این عارضه نه تنها در مراحل پیشرفته بلکه در مراحل ابتدایی بیماری کلیوی نیز مشاهده میشود به طوری که در بیمارانی که دفع پروتئین بیش از 300 میلی گرم در 24 ساعت دارند، میزان این خطر تا 6 برابر افزایش مییابد؛ همچنین کاهش بدون علامت عملکرد کلیه که در آزمایش خون با افزایش کراتینین مشخص میشود نیز به عنوان یک عامل خطر در بروز عوارض قلبی عروقی مطرح بوده که تأثیر آن حتی از پرفشاری خون بیشتر است.
شناسایی زودهنگام و پیشگیری، نخستین گام حیاتی برای رسیدن به دو هدف اصلی در این زمینه است که یکی از آن ها افزایش آگاهی عموم مردم درباره بیماری های مزمن کلیه و دیگری افزایش توجه مقامات ارشد دنیا و کشورها به خطرات و عوارض جدی این بیماری و بیماری های ناشی از آن است، چرا که امروزه پژوهش های علمی نشان می دهد از هر 9 نفر به ظاهر سالم، یک نفر برخی از علائم ابتلا به بیماری های کلیوی مزمن را دارند.
این بیماری در ایران مانند سایر کشورهای در حال توسعه شایع است البته در استانهای مختلف ایران شیوع متفاوتی دارد. مردان 1/2 برابر بیشتر از زنان به این عارضه مبتلا میشوند. افراد مبتلا به دیابت، فشارخون، چاقی و افزایش چربی خون همچنین افراد مسن، سیگاری و یا دارای سابقه خانوادگی بیماری کلیوی بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری هستند.
اندازه گیری فشار خون، انجام آزمایش ساده ادرار و اندازه گیری کراتینین سرم از راههای تشخیص این بیماری است.
در آزمایش ساده ادرار نباید خون یا پروتئین وجود داشته باشد.
انجام آزمایشهای دورهای برای بررسی دفع پروتئین در ادرار و آزمایش کراتینین خون به منظور ارزیابی عملکرد کلیه، کاهش وزن در افراد چاق و اصلاح رژیم غذایی، انجام حرکات ورزشی، قطع مصرف سیگار و کنترل پرفشاری خون راههای پیشگیری از ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی هستند. از دیگر راههای پیشگیری از این بیماری به کنترل قند خون در افراد مبتلا به دیابت و استفاده از برخی از داروهای کاهنده فشار خون و پروتئین ادرار با تجویز پزشک میتوان اشاره کرد.
انجام این گونه اقدامات بر بهبود وضعیت قلبی و عروقی تاثیر مستقیم دارد و باعث کاهش دفع پروتئین در ادرار میشود و از افت سریع عملکرد کلیه جلوگیری میکند در نتیجه خطر بروز بیماری قلبی و عروقی را کاهش میدهد.