بیماری لوپوس از تشخیص تا درمان
بیماری لوپوس به‌عنوان یک بیماری زنانه شناخته می‌شود؛ چرا که اغلب افراد مبتلا به این بیماری بانوان هستند البته مردان نیز به این بیماری مبتلا می‌شوند. کنترل این بیماری برای جلوگیری از عوارض و مشکلات ثانویه آن بسیار اهمیت دارد.
بیماری لوپوس چیست
سیستم ایمنی بدن ما شامل ایمنی ذاتی و اکتسابی است که، با پیچیدگی‌های فراوان خود، به دلایل مختلف ازجمله استعداد خانوادگی و ژنتیکی در فرد یا شرایط محیطی، گاهی به اشتباه علیه خود بدن عمل می‌کند. دسته‌ای از بیماری‌ها که به دنبال حمله سیستم ایمنی بدن به خودش به وجود می‌آیند به‌نام بیماری‌های خود ایمنی یا Autoimmune شناخته می‌شوند.
بیماری لوپوس یا لوپوس سیستمیک، که به‌نام Systemic Lupus Erythematosus یا SLE نیز شناخته می‌شود، یک بیماری خود ایمنی است. در این بیماری، به علت‌های ناشناخته، سلول‌های پوست وقتی در معرض نور خورشید و اشعه فرابنفش قرار می‌گیرند، متلاشی شده و هسته سلول‌ها وارد جریان خون می‌شود. مشکل از آنجایی شروع می‌شود که سیستم ایمنی به اشتباه این اجزای هسته سلولی را بیگانه تلقی کرده و علیه آن‌ها موادی به‌نام آنتی‌بادی می‌سازد غافل از آن که این آنتی‌بادی‌ها در نهایت به ساختارهای طبیعی بدن نیز آسیب می‌رسانند.
در بیماری لوپوس سلول‌های تخریب شده، که شامل اجزای هسته خود هستند، کاملاً پاک سازی نمی‌شوند و دائماً توسط سلول‌های سیستم ایمنی مورد حمله قرار می‌گیرند. نتیجۀ این بیگانه شناسی سلول‌های خودی، تشکیل ذراتی موسوم به کمپلکس‌های ایمنی است که این ذرات در عروق کوچک پوست و کلیه تجمع کرده و ایجاد عارضه می‌کنند.
شیوع لوپوس چه قدر است
حدود ۵ میلیون نفر در سرتاسر جهان به لوپوس مبتلا هستند. بر اساس برآورد‌های انجام‌شده، تنها در ایالات متحده امریکا، بیش از یک و نیم میلیون نفر به این بیماری دچار هستند. از دهه 70 قرن بیستم میلادی تا سال 2000، شیوع بیماری لوپوس افزایش چشمگیری داشته است و از حدود ۶ نفر به ازای هر 100000 نفر به 130 مورد به ازای هر 100000 نفر رسیده است. این افزایش شیوع بسیار به دلیل افزایش راه‌های تشخیصی و تست‌های آزمایشگاهی است که منجر به تشخیص دقیق تر افراد مبتلا شده است.
بیماری لوپوس وابسته به نژاد فرد است. این بیماری در سیاه پوستان شیوع بسیار بیشتری نسبت به جمعیت سفید پوست دارد. کشورهایی همچون اسپانیا، ایتالیا و انگلستان بیشترین نرخ شیوع این بیماری را گزارش کرده‌اند.
به لحاظ تأثیر جنسیت بر این بیماری، بیماری لوپوس پدیده‌ای است که در زنان90 درصد موارد در سنین باروری دیده شده است. دلیل این امر اثرات هورمون استروژن زنانه بر این بیماری است. این امر سبب می‌شود که در زنان یائسه و زنانی که در سن قبل از بلوغ قرار دارند شیوع بیماری لوپوس با مردان تفاوتی نداشته باشد.
علائم بیماری لوپوس در زنان و مردان
علائم بیماری لوپوس در زنان و مردان تفاوت چشمگیری ندارد، با این تفاوت که این بیماری اغلب در مردان شدیدتر است. بیماران مبتلا به لوپوس می‌توانند طیفی از یک بیماری خیلی ملایم تا یک وضعیت خطرناک و کشنده را تجربه کنند. فرد مبتلا به لوپوس باید هرچه سریع تر تشخیص داده شود و درمان شود. علائم بیماری لوپوس در زنان شامل موارد زیر است:
• خستگی که شایع‌ترین علامت است
ش راش پروانه ای که به‌صورت قرمز رنگ و دوطرفه در اثر تماس با نور خورشید بر روی صورت ظاهر می‌شود
• ایجاد ضایعات قرمز و دیسک مانند بر روی ساعد و بازو
• زخم‌های دهانی
• درد مفاصل
• تب
• کاهش وزن
• کم‌خونی
• مشکلات کلیوی
با این وجود تشخیص قطعی بیماری لوپوس بر اساس یافته‌های بالینی و آزمایشات خونی بیمار تأیید می‌شود.
بیماری لوپوس تأثیرات گسترده‌ای بر کل بدن دارد و افراد مبتلا ممکن است نشانه‌های مختلفی را تجربه کنند. برای مثال یکی از علائم بیماری لوپوس در زنان درگیری پرده‌های اطراف قلب و ایجاد بیماری قلبی است.
آیا لوپوس بیماری خطرناکی است
همان گونه که به آن اشاره شد طیف علائم و شدت بیماری در همۀ افراد یکسان نیست؛ بنابراین، اینکه آیا لوپوس بیماری خطرناکی است یا خیر به طور عمده به وضعیت فرد بستگی دارد. افرادی که به فرم شدید بیماری مبتلا هستند، در صورت کنترل نکردن و درمان نشدن، می‌تواند کشنده باشد.
توصیه‌های کلی برای بیماران
اولین و مهم‌ترین توصیه به بیماران مبتلابه لوپوس، حفظ کردن خود از نور خورشید و
اشعه UV است.
کنترل فشار و چربی خون در افراد مبتلا در درمان لوپوس بسیار مهم است؛ زیرا، احتمال ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی در این بیماران بالاتر است.
شروع علائمی مانند تب، می‌تواند در بیمار لوپوسی خبر از یک عفونت پیش‌رونده دهد. به دلیل عملکرد ناکارآمد سیستم ایمنی بدن در این بیماری، عفونت‌ها به سادگی در بدن منتشر می‌شوند. ازاین رو واکسیناسیون بیماران لوپوسی در دوره‌هایی که بیماری آن‌ها فعال نیست توصیه می‌شود.
