جفت سر راهی و انواع آن
جفت یکی از اندام‌های حیاتی دوران بارداری است که وضعیت قرارگرفتن آن درون رحم اهمیت زیادی دارد. جفت سر راهی زمانی ایجاد می‌شود که همه یا بخشی از جفت در مسیر ورودی رحم قرار بگیرد. می‌دانید چرا این اتفاق می‌افتد و چه عوارض و انواعی دارد؟ برای آشنایی بیشتر با جفت سر راهی تا انتهای این مقاله از گروه تشخیصی درمانی فرجاد همراه ما باشید.
جفت سرراهی یکی از مشکلات دوران بارداری است و زمانی اتفاق می‌افتد که کل یا بخشی از جفت در قسمت پایینی رحم قرار می‌گیرد و ورودی رحم را می‌پوشاند. این مسئله می‌تواند موجب خونریزی دوران بارداری، زایمان یا بعد از آن شود. از هر ۲۰۰ بارداری در یکی احتمال جفت سرراهی وجود دارد.
علل جفت سر راهی چیست؟
• سن بالای مادر (بالای 35 سال)
• سابقه بارداری و زایمان های متعدد
• سابقه جفت سر راهی قبلی
• سابقه سزارین یا هرگونه جراحی روی رحم ( مانند جراحی فیبروم و...)
• دو قلویی و یا چند قلویی
• جفت بزرگ (گفته شده که مصرف سیگار و قلیان بدلیل کاهش اکسیژن خون مادر بطور جبرانی باعث بزرگ شدن جفت و ایجاد جفت سر راهی می شود.)
• چسبندگی رحم (مثلا در اثر کورتاژ رحم وسیع و...)
• چسبندگی جفت
• سابقه مصرف سیگار
• افرادی که با روش های کمکی باردار شده اند
انواع جفت سر راهی چیست؟
جفت سر راهی حاشیه‌ای:
جفت لبه دهانه رحم را لمس می‌کند، اما آن را نمی‌پوشاند. این نوع جفت سرراهی معمولا خود‌به‌خود و قبل از زمان زایمان برطرف می‌شود.
جفت سر راهی جزئی:
جفت سرراهی بخشی از دهانه رحم را می‌پوشاند.
جفت سر راهی کامل:
جفت کاملا دهانه رحم را می‌پوشاند و واژن را مسدود می‌کند. این نوع از جفت سرراهی به‌ندرت خود‌به‌خود برطرف می‌شود.
هرکدام از انواع جفت سرراهی ممکن است موجب خونریزی واژنی در دوران بارداری و زایمان شود. به‌دلیل افزایش احتمال خونریزی، بیشتر افراد به زایمان سزارین نیاز دارند.
علایم جفت سر راهی چیست؟
جفت سر راهی ممکن است کاملا بدون علامت باشد. اما مهمترین علامت جفت سر راهی ایجاد خونریزی است که در سه ماهه اول و یا خونریزی در نیمه دوم بارداری رخ می دهد. خونریزی در سه ماهه سوم شایع تر بوده و بعد از 28 هفتگی، ممکن است مادر باردار دچار خونریزی قرمز روشن، ناگهانی و بدون درد شود.
تشخیص جفت سر راهی به چه صورت است؟
اولین، ساده ترین و دقیقترین روش تشخیص جفت سر راهی، سونوگرافی حاملگی است. زمانی که مادر باردار دچار خونریزی می شود یکی از علل مهمی که متخصص زنان و زایمان در نظر می گیرد، محل نامناسب جفت یا جفت سر راهی است.
جفت سر راهی در سه ماهه اول بارداری:
گاهی در سونوگرافی سه ماهه اول بارداری، جفت بصورت سر راهی گزارش می شود. معمولا با افزایش سن حاملگی، جفت به سمت بالا کشیده می شود. در این موارد با تکرار سونوگرافی در ماه های بعدی، محل نهایی جفت مشخص می شود.در این مدت مادر باردار باید به توصیه های متخصص زنان و زایمان خود عمل کند تا دچار مشکل نشود.
عوارض جانبی جفت سر راهی چیست؟
اگر جفت سرراهی داشته باشید، پزشک برای بررسی عوارض جانبی شرایط شما و جنین را بررسی می‌کند. در ادامه، بعضی از عوارض جانبی جفت سرراهی را بررسی می‌کنیم.
خونریزی:
خونریزی شدید ممکن است در طول بارداری، زایمان و ساعات اولیه بعد از زایمان اتفاق بیفتد و زندگی فرد را تهدید کند.
زایمان زودرس:
خونریزی شدید ممکن است موجب زایمان فوری قبل از اتمام دوره بارداری شود.
ازدست دادن خون:
کم‌خونی، کاهش فشار خون، رنگ‌پریدگی یا تنگی نفس به‌علت ازدست‌دادن خون زیاد.
جفت آکرتا:
جفت سرراهی با گروهی از بیماری‌ها به‌نام جفت آکرتا مرتبط است. در این بیماری، جفت به درون دیواره رحم رشد می‌کند. جفت آکرتا خطر خونریزی در دوران بارداری، زایمان یا بعد از آن را افزایش می‌دهد.
جداشدن جفت:
جداشدن جفت قبل از تولد نوزاد می‌تواند میزان اکسیژن و مواد غذایی موردنیاز جنین را کاهش دهد.
عوارض جفت سر راهی برای جنین چیست؟
نوزاد نارس:
اگر خونریزی شدید باشد و به سزارین نیاز داشته باشید، ممکن است نوزاد نارس به دنیا بیاید.
وزن کم هنگام تولد:
مشکل گرم‌ماندن و افزایش کم وزن از عوارض جانبی بالقوه وزن کم هنگام تولدند.
مشکلات تنفسی:
ریه‌های تکامل‌نیافته ممکن است موجب مشکل تنفسی شوند.
تفاوت بین جفت سرراهی و جداشدن جفت
جفت سرراهی یعنی جفت جزئی یا کامل دهانه گردن رحم را می‌پوشاند، اما همچنان به دیواره رحم متصل است. جداشدن جفت زمانی اتفاق می‌افتد که جفت از رحم جدا شود. هر دو مورد می‌توانند موجب خونریزی در دوران بارداری و زایمان شوند.
تفاوت بین جفت سرراهی و جفت قدامی
جفت می‌تواند در هر جایی از رحم قرار بگیرد. جفت قدامی زمانی ایجاد می‌شود که جفت به دیواره جلویی رحم متصل شود.
آیا جفت سر راهی باعث سقط می شود؟
سقط جنین به معنی ازدست دادن جنین قبل از هفته ۲۰ است. معمولا جفت سر راهی تا هفته ۲۰ تشخیص داده نمی‌شود. به همین دلیل به نظر نمی‌رسد که جفت سرراهی موجب سقط جنین شود.
دوران بارداری دوران بسیار حساسی است که سلامت مادر و جنین هر دو در اولویت قرار دارد.
شما مادران عزیز می توانید جهت انجام سونوگرافی های دوران بارداری به مراکز تصویربرداری پرتوطب آزما و تابش پرتو مراجعه فرمایید.
منابع
