علت و علائم کلستاز بارداری چیست؟
حدود ۱ تا ۲ درصد از خانمهای باردار به کلستاز بارداری مبتلا میشوند. کلستاز بارداری وضعیتی است که مایع صفرا بهطور عادی داخل مجاری صفراوی جریان پیدا نمیکند و املاح صفراوی در پوست جمع میشوند که این تجمع میتواند باعث خارش شود.
این وضعیت بهدلیل تأثیر هورمونهای بارداری بر عملکرد کیسۀ صفرا و کاهش یا توقف جریان صفرا بروز میکند. کیسۀ صفرا دربردارندۀ صفرا است که در کبد تولید میشود و برای هضم چربیها در بدن ضروری است. اگر جریان صفرا متوقف یا کند شود، اسیدهای صفراوی در کبد ایجاد شکل میگیرند و در خون پخش میشوند.
در بارداریهای چندقلویی، خانمهای دارای سابقۀ آسیب کبدی و همچنین خانمهای که مادر یا خواهرشان سابقۀ ابتلا به کلستاز بارداری دارند، احتمال بروز این بیماری بیشتر است.
علائم کلستاز بارداری چیست؟
علامت اصلی کلستاز بارداری خارش شدید است. این خارش از دست و پا شروع میشود و به سایر قسمتهای بدن سرایت میکند. خارش معمولاً در شب بدتر میشود. برخلاف سایر شرایطی که باعث خارش میشوند، کلستاز شامل بثورات پوستی نیست.
علائم کمتر شایع کلستاز ممکن است شامل موارد زیر باشد:
• حالت تهوع
• ادرار تیره
• مدفوع خاکستری روشن یا قهوهای کم رنگ
• خستگی مفرط
• کاهش اشتها
• درد در سمت راست بالای شکم
• یرقان (زردی پوست و سفیدی چشم)
عوامل زمینهساز کلستاز بارداری چیست؟
• سابقه شخصی یا خانوادگی کلستاز بارداری
• سابقه آسیب یا بیماری کبدی
• بارداری دوقلو یا چندقلو
احتمال بروز مجدد این بیماری در ۶۰ تا ۷۰درصد زنان وجود دارد. در موارد ابتلای شدید، این احتمال به ۹۰درصد هم میرسد
علت اصلی کلستاز بارداری چیست؟
صفرا مادهای است که توسط کبد شما ساخته شده و در کیسه صفرا ذخیره میشود. کبد شما برای تجزیه چربیها در طول فرایند هضم، صفرا میسازد که به هضم چربیها کمک میکند. افزایش سطح استروژن و پروژسترون در دوران بارداری بر توانایی کبد شما برای انتقال صفرا تأثیر میگذارد. این بدان معنی است که صفرا در بدن شما حرکت نمیکند و باعث میشود که در کبد شما جمع شود و وارد جریان خون شود. صفرا که وارد خون شما میشود میتواند باعث خارش شدید در سطح پوست شما شود.
کلستاز بارداری به طور معمول در سه ماهه سوم (حدود هفته ۲۸ بارداری) زمانی که سطح هورمون بارداری در بالاترین حد خود است ایجاد میشود. کلستاز بارداری در برخی موارد، ژنتیکی است، به این معنی که اگر والدین بیولوژیکی شما کلستاز داشته باشند، در معرض خطر بیشتری قرار دارید.
کلستاز بارداری از چه هفتهای شروع میشود؟
احتمال بروز کلستاز بارداری بعد از هفته بیست و هشتم بارداری (هفته ۲۸ حاملگی) بیشتر است اما میتواند زودتر شروع شود. در صورت بروز خارش خفیف یا ناراحت کننده که احتمالاً در شب بدتر میشود با ماما یا پزشک عمومی خود تماس بگیرید. خارش ممکن است در هر نقطه از بدن شما بروز کند، اما در کف دستها و کف پاهای شما بدتر باشد. احساس خارش میتواند نشانه ICP باشد و باید بررسی شود.
تشخیص کلستاز بارداری به چه صورت است؟
برای تشخیص این عارضه می توان از آزمایش خون و بررسی عملکرد کبد و میزان نمکهای صفراوی موجود در خون کمک گرفت.
لازم به ذکر است تست های مربوطه در آزمایشگاه پاتوبیولوژی خاص آزما انجام می شود.
اگر در دوران بارداری کلستاز داشته باشیم چه اتفاقی میافتد؟
در دوران بارداری، جنین برای دفع مواد زائد از خون خود به کبد شما متکی است. اگر کبد شما به درستی کار نمیکند، سطح صفرا ممکن است به سطوح ناامن افزایش یابد که ممکن است به کبد جنین نیز فشار وارد کند. کبد شما عضو مهمی است که مسئول دفع مواد زائد از بدن شماست، بنابراین زمانی که به طور کامل کار نمیکند، میتواند عوارضی ایجاد کند. پزشک شما را از نزدیک تحت نظر خواهد گرفت تا مطمئن شود که کلستاز به شما یا جنین آسیبی نمیرساند.
کلستاز بارداری چقدر شایع است؟
کلستاز حدود ۱ تا ۲ نفر از هر ۱۰۰۰ نفر را در طول بارداری تحت تاثیر قرار میدهد. ابتلا به کلستاز بارداری ICP در طول زمستان نسبت به سایر زمانهای سال بیشتر است، اما محققان علت آن را نمیدانند. دادهها نشان میدهد که این بیماری در افراد با سابقه اسپانیایی و سوئدی شایعتر است.
منابع