سی تی اوروگرافی یا CT UROGRAPHY یک روش تصویربرداری برای ارزیابی دستگاه ادراری از جمله کلیه‌ها، مثانه و لوله‌های ادراری است.
سی تی اوروگرافی یک روش تصویربرداری برای ارزیابی دستگاه ادراری از جمله کلیه‌ها، مثانه و لوله‌های ادراری است.
در سی تی اوروگرافی از پرتو ایکس برای تولید تصاویر برشی از ناحیه مورد مطالعه مانند استخوان‌ها، بافت‌های نرم و رگ‌های خونی استفاده می‌شود. این تصاویر سپس به سیستم رایانه ارسال شده و به سرعت به شکل تصاویر بسیار دقیق بازسازی می‌شوند.
سی تی اوروگرافی
در طی اوروگرافی با سی تی اسکن محلول کنتراست ید (ماده حاجب) به صورت داخل وریدی در دست یا بازوی بیمار تزریق می‌شود. این رنگ در کلیه‌ها و مثانه جریان پیدا کرده و شکل هر یک از این ساختارها را مشخص می‌کند. تصاویر در طول زمان انجام سی تی اسکن در زمان‌های مشخص گرفته می‌شود. در نتیجه پزشک می‌تواند دستگاه ادراری فرد را با وضوح بالا از نظر عملکردی یا وجود هر گونه ناهنجاری مشاهده و بررسی کند.
علت انجام سی تی اوروگرافی
اوروگرافی با سی تی اسکن به منظور معاینه کلیه‌ها، حالب‌ها و مثانه استفاده می‌شود. این کار به پزشک اجازه می‌دهد تا اندازه و شکل این ساختارها را مشاهده کرده، نحوه عملکرد این ارگان‌ها را ارزیابی کند و به دنبال علائم بیماری‌ای که ممکن است بر سیستم ادراری تاثیر بگذارد، باشد.
در صورت مشاهده علائم و نشانه‌های بیماری مانند درد در ناحیه پشت یا کمر یا وجود خون در ادرار (بیماری هماچوری)، که می‌توانند به دستگاه ادراری مرتبط باشند، پزشک انجام سی تی اوروگرافی را در خواست کند.
سی تی اوروگرافی ممکن است در تشخیص مشکلات زیر کمک کننده باشد:
• سنگ کلیه
• سنگ مثانه
• عفونت
• تومورها یا کیست
• سرطان
• ناهنجاری‌های ساختاری
عوارض احتمالی انجام سی تی اوروگرافی
خطر حساسیت حاجب تزریق شده، به میزان بسیار کمی وجود دارد. واکنش‌های آلرژیک به طور کلی خفیف بوده و به راحتی توسط دارو کنترل می‌شوند. علائم حساسیت به ماده حاجب عبارتند از:
• احساس فلاشینگ یا گرگرفتگی
• حالت تهوع
• خارش
• کهیر زدن
• درد در نزدیکی محل تزریق
اوروگرافی با سی تی اسکن خطر بروز بدخیمی ثانویه ندارد، اما آزمایش‌های متعدد و قرار گرفتن در معرض اشعه ممکن است اندکی خطر ابتلا به سرطان را در مقایسه با جمعیت عمومی بالاتر ببرد. با این حال، فایده تشخیصی دقیق‌تر این روش بسیار بیشتر از این خطرات آن است.
اگر باردار هستید یا احتمال می‌دهید که باردار باشید، پیش از انجام سی تی اوروگرافی به پزشک اطلاع دهید. اگرچه بروز مشکلات دیگر به نوزاد متولد نشده اندک است، اما احتمال دارد که پزشک انجام این تصویر برداری را توصیه نکند و روش‌های تشخیصی دیگر را ترجیح دهد.
نحوه آمادگی برای انجام اوروگرافی با سی تی اسکن
پیش از انجام سی تی اسکن ادراری در خصوص موارد زیر به پزشک باید اطلاعات لازم را داد:
• سابقه آلرژی به ید
• باردار بودن یا احتمال بارداری
• سابقه واکنش شدیدی به رنگ‌های کنتراست
• مصرف داروهایی مانند متفورمین، داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی NSAIDS ها داروهای ضد دفع پیوند (آنتی رجکشن‌ها) یا آنتی بیوتیک‌ها
• بیماری اخیر
• سابقه تجربه بیماری به نسبت جدی مانند بیماری‌های قلبی، آسم، دیابت، بیماری کلیوی یا پیوند عضو
به منظور اکستند کردن (گشاد شدن) مثانه، ممکن است از بیمار خواسته شود که پیش از انجام سی تی اسکن آب بنوشد و تا پیش از پایان تصویر برداری ادرار نکند. اما بسته به شرایط بیمار، ممکن است دستورالعمل‌های خوردن و آشامیدن پیش از انجام اوروگرافی با سی تی اسکن متفاوت باشد.
در تصویر برداری چه انتظاری خواهی داشت
پیش از انجام سی تی اوروگرافی یکی از اعضای تیم مراقبت‌های بهداشتی اقدامات زیر انجام خواهد داد:
• پرشس در مورد تاریخچه پزشکی بیمار
• بررسی فشار خون، نبض و دمای بدن بیمار
• شما باید لباس خود را درآورده و لباس بیمارستانی بگپوشید. جواهرات، عینک و هر گونه اشیای فلزی که ممکن است باعث اختلال تصاویر اشعه ایکس شود نیز باید درآورده شوند.
در طی انجام سی تی اوروگرافی
به منظور انجام سی تی اسکن ادراری معمولاً بیمار به پشت بر روی تخت دستگاه دراز می‌کشد؛ اما ممکن است از او خواسته شود که به کنار یا بر روی شکم خود بخوابد. قرار دادن بالش یا بستن رکاب‌نیز ممکن است به فرد در حفظ موقعیت صحیح کمک کند. ممکن است از بیمار خواسته شود که در طول انجام سی تی اسکن ادراری موقعیت خود را تغییر دهد.
یک لاین داخل وریدی داخل رگ‌های دست یا بازوی قرار گرفته و از طریق آن رنگ کنتراست تزریق می‌شود. ممکن است هنگام تزریث ماده حاجب، بیمار احساس گرما و گرگرفتگی داشته باشد و تا یک الی دو دقیقه طعم فلزی در دهان خود احساس کند. ماده حاجب ممکن است اندکی احساس نیاز به ادرار کردن را در فرد برانگیخته کند. پیش از شروع آزمایش، تخت به سرعت داخل اسکنر حرکت می‌کند تا موقعیت درست آغاز تصویر برداری مشخص شود. هنگام عکس برداری تخت به آرامی حرکت کرده و تصاویر گرفته می‌شوند. در صورت نیاز ممکن است دستگاه چندین دوره حرکت را تکرار کند.
هنگام عکس برداری ممکن است بیمار صدای وزوز و کلیک کردن جزئی را بشنود. برای جلوگیری از تار شدن تصاویر، از بیمار خواسته می‌شود که در طول انجام اسکن نفس خود را به مدت چند ثانیه نگه دارد.
بعد از اتمام سی تی اوروگرافی تکنسین کیفیت تصاویر را ارزیابی می‌کند و در این مدن بیمار باید منتظر بماند.
پس از انجام تصویر برداری
هنگامی که اوروگرافی با سی تی اسکن به اتمام رسید، لاین داخل وریدی از بازوی بیمار برداشته شده و نقطه ورود IV با پانسمان پوشانده می‌شود. پس از این فرد می‌تواند به فعالیت‌های روزانه خود ادامه دهد.
لازم به ذکر است این خدمت در مراکز تصویربرداری پرتو طب آزما و تابش پرتو انجام می گیرد. در صورت نیاز به دریافت نوبت به سایت گروه تشخیصی درمانی فرجاد مراجعه نمائید.
منابع
