توموربورد با موضوع تومورمغزی (GBM) روز چهارشنبه مورخ 26/11/1401 با حضور جمعی از متخصصین انکولوژی، رادیولوژی، نورولوژی، پاتولوژی و... در سالن کنفرانس
گروه تشخیصی درمانی فرجاد برگزار گردید.
ابتدا بیمار مورد نظر معرفی و سپس شیوع و علائم GBM بررسی شد. در ادامه تشخیص از طریق تصویربرداری بوسیله
MRI و تعیین تشخیص افتراقی با کمک ADC و DWI به بحث و بررسی گذاشته شد. جراحی بعنوان اولین گزینه درمانی بصورت حداکثر برداشت بافت تومورال با حداقل عوارض مورد گفتگو قرار گرفت.
در خصوص پاتولوژی تغییر تقسیم بندی تومورهای آستروسایتوما براساس موتاسیون ژنهای IDH1 و IDH2 و تعیین GBM با IDH Wild Type در مورد درمانهای ADJ و کمورادیاسیون همزمان بعد از جراحی ، ادامه
کموتراپی به مدت 6 ماه بوسیله Temozolomide و ادامه درمان بوسیله Tumor Treating Fields و استفاده از Electric Field Generator بعنوان درمانهای category1 معرفی گردیدند.
تومور مغزی گلیوبلاستوما (Glioblastoma Brain Tumor) یک نوع سرطان تهاجمی است که می‌تواند در مغز یا نخاع ایجاد شود. گلیوبسلاتوما از سلول‌هایی به نام آستروسیت تشکیل می‌شود که از سلول‌های عصبی حمایت می‌کنند. گلیوبسلاتوما می‌تواند در هر سنی رخ دهد، اما بیشتر در افراد مسن دیده می‌شود. از علائم شایع این بیماری می‌توانیم به بدتر شدن سردرد، حالت تهوع، استفراغ و تشنج اشاره کنیم. عکس تومور مغزی گلیوبلاستوما را در زیر می‌توانید مشاهده کنید:
گلیوبسلاتوما که به اسم تومور مغزی گلیوبلاستوما مولتی فرم (Glioblastoma Multiforme) نیز شناخته می‌شود، درمان خیلی دشواری دارد و اغلب درمان ناپذیر است. با این‌حال روش‌های درمانی موجود ممکن است پیشرفت سرطان را کندتر کنند و علائم و نشانه‌های آن را کاهش دهند.
در این مطلب تصمیم داریم به بررسی دقیق تومور مغزی گلیوبلاستوما، علائم و راه‌های درمان آن بپردازیم. پس تا انتها با ما همراه باشید.
انواع تومور مغزی گلیوبلاستوما
به‌طور کلی دو نوع گلیوبلاستوما وجود دارد که توضیحات آن‌ها به شرح زیر است:
• گلیوبلاستومای اولیه (De Novo): شایع‌ترین و تهاجمی‌ترین نوع گلیوبلاستوما است که آمار ابتلای بالایی دارد.
• گلیوبلاستومای ثانویه: شیوع آن در افراد کمتر بوده و رشد آن در مقایسه با نوع قبل کندتر است. این نوع تومور معمولا از یک آستروسیتومای گرید پایین‌تر و کم تهاجمی‌تر شروع می‌شود. گلیوبلاستومای ثانویه حدود ۱۰ درصد از افراد مبتلا به این نوع سرطان مغز را تحت تاثیر قرار می‌دهد. اکثر افرادی که به این نوع سرطان مبتلا می‌شوند، ۴۵ سال یا جوان‌تر هستند.
گلیوبلاستوما معمولا در لوب‌های پیشانی و تمپورال مغز رشد می‌کند. آن‌ها همچنین می‌توانند در ساقه مغز، مخچه یا سایر قسمت‌های مغز و نخاع یافت شوند.
علائم گلیوبلاستوما
گلیوبلاستوما هنگامی که بر قسمت‌هایی از مغز شما فشار وارد می‌کند، علائمی را از خود به جا می‌گذارد. اگر تومور خیلی بزرگ نباشد، ممکن است هیچ علامتی نداشته باشید. بروز نشانه‌های وجود تومور در مغز بستگی به محل آن دارد. بعضی از شایع‌ترین علائم تومور مغزی گلیوبلاستوما به شرح زیر هستند:
• سردرد
• حالت تهوع و استفراغ
• خواب آلودگی
• ضعف در یک سمت بدن
• از دست دادن حافظه
• مشکل در تکلم و حرف زدن
• تغییر در شخصیت و حال فرد
• ضعف عضلانی
• دوبینی یا تاری دید
• از دست دادن اشتها
• تشنج
علت و عوامل خطر تومور مغزی گلیوبلاستوما
پزشکان علت اصلی ابتلا به گلیوبلاستوما را نمی‌دانند. مانند سایر سرطان‌ها، زمانی که سلول‌ها شروع به رشد غیر قابل کنترل کنند و توموری را تشکیل دهند، این بیماری رخ می‌دهد. از طرفی این رشد سلولی غیر قابل کنترل ممکن است با تغییرات ژنتیکی مرتبط باشد. اگر شرایط زیر را داشته باشید، احتمال ابتلا به گلیوبلاستوما در شما بیشتر است:
• جنسیت مرد
• سن بالای ۵۰ سال
• نژاد اروپایی یا آسیایی
درمان تومور مغزی گلیوبلاستوما مولتی فرم
گزینه‌های درمانی زیادی برای تومور مغزی گلیوبلاستوما وجود دارد که پزشک با در نظر گرفتن شرایط بیمار و درجه تومور و محل آن، یک یا چند نوع از آن‌ها را انتخاب می‌کند. روش‌های درمان تومور مغزی گلیوبلاستوما را در بخش‌های زیر توضیح دادیم:
جراحی برای برداشتن گلیوبلاستوما
فوق تخصص مغز و اعصاب از جراح می‌خواهد تا عمل را با هدف خارج کردن هرچه بیشتر تومور انجام دهد. از آن‌جایی که گلیوبلاستوما در بافت طبیعی مغز رشد می‌کند، حذف کامل آن ممکن نیست. به‌همین دلیل اکثر افراد پس از جراحی، تحت درمانهای اضافی برای هدف قرار دادن سلول‌های باقیمانده قرار می‌گیرند.
پرتودرمانی تومور مغزی گلیوبلاستوما
پرتودرمانی روشی است که پزشک در آن از پرتو‌های پر انرژی مانند اشعه ایکس یا پروتون برای از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌کند. شما در طول
پرتودرمانی روی یک میز دراز می‌کشید، درحالی که دستگاهی در اطرافتان حرکت کرده و پرتو‌ها را به نقاط دقیق مغزتان هدایت می‌کند.
پرتودرمانی معمولا پس از جراحی توصیه می‌شود و ممکن است با شیمی درمانی ترکیب شود. برای افرادی که نمی‌توانند تحت عمل جراحی قرار گیرند، ممکن است از پرتودرمانی و شیمی درمانی به‌عنوان درمان اولیه استفاده شود. با مشورت با فوق تخصص مغز و اعصاب می‌توانید در مورد مزایا یا عوارض این روش سوال کنید.
شیمی درمانی تومور مغزی گلیوبلاستوما
در شیمی درمانی، دارو‌هایی استفاده می‌شود که سلول‌های سرطانی را از بین میبرند. در بعضی از موارد ممکن است در طول جراحی ویفر‌های دایره‌ای (Circular Wafers) و نازک حاوی دارو‌های شیمی درمانی در مغز شما قرار داده شوند. این ویفر‌ها به آرامی حل می‌شوند و دارو را آزاد می‌کنند و سلول‌های سرطانی را از بین میبرند.
پس از جراحی داروی شیمی درمانی به اسم تموزولوماید (Temozolomide (Temodar)) که به‌صورت قرص خوراکی مورد مصرف قرار می‌گیرد در طول و بعد از پرتودرمانی به بیمار داده می‌شود.
در صورت عود کردن گلیوبلاستوما، پزشک ممکن است سایر انواع شیمی درمانی را که معمولا از طریق رگ بازوی شما تزریق می‌شوند، توصیه کند.
درمان زمینه‌ای تومورتراپی (TTF) تومور مغزی گلیوبلاستوما
TTF از یک میدان الکتریکی برای اختلال در توانایی تکثیر سلول‌های تومور استفاده می‌کند. TTF شامل استفاده از پد‌های چسبنده روی پوست سر است. پد‌ها به دستگاه قابل حملی متصل می‌شوند که میدان الکتریکی را تولید می‌کند.
TTF با شیمی درمانی ترکیب می‌شود و ممکن است دکتر تومور مغزی آن را پس از پرتودرمانی توصیه کند.
درمان دارویی هدفمند تومور مغزی گلیوبلاستوما
دارو‌های هدفمند روی ناهنجاری‌های خاصی در سلول‌های سرطانی تمرکز می‌کنند و جلوی رشد این سلول‌ها را می‌گیرند. این دارو‌ها به این ناهنجاری‌ها حمله می‌کنند و باعث مرگ سلول‌های سرطانی می‌شوند.
بواسیزوماب یا آواستین (Bevacizumab (Avastin)) سیگنال‌هایی را هدف قرار می‌دهد که سلول‌های گلیوبلاستوما به بدن ارسال می‌کنند و باعث تشکیل رگ‌های خونی جدید و رساندن خون و مواد مغذی به سلول‌های سرطانی می‌شود.
اگر تومور مغزی گلیوبسلاتومای شما عود کند یا بدنتان به سایر درمان‌ها پاسخ ندهد، بواسیزوماب ممکن است گزینه خوبی برایتان باشد.
آزمایش‌های بالینی تومور مغزی گلیوبلاستوما
آزمایش‌های بالینی مطالعاتی برای کشف درمانهای جدید هستند. این تحقیق‌ها به شما فرصتی می‌دهند که تا آخرین گزینه‌های درمانی خود را امتحان کنید و تسلیم نشوید، اما خطر‌ها و عوارض جانبی آن‌ها ممکن است ناشناخته باشد.
بنابراین برای شرکت در این آزمایش‌ها باید با فوق تخصص مغز و اعصاب مشورت کنید و اگر واجد شرایط بودید، آن‌ها را امتحان کنید.
مراقبت حمایتی تومور مغزی گلیوبلاستوما
مراقبت تسکینی یا حمایتی (تسلی بخش) یک مراقبت پزشکی تخصصی است که بر تسکین درد و سایر علائم یک بیماری جدی تمرکز دارد. متخصصان مراقبت‌های حمایتی با شما، خانواده و سایر پزشکانتان همکاری می‌کنند تا قوت قلبی برای شما که درحال درمان هستید، باشند.
مراقبت‌های تسکینی را می‌توان در حین انجام درمانهای تهاجمی مانند، جراحی، شیمی درمانی یا پرتودرمانی استفاده کرد.
چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا به گلیوبلاستوما قرار دارند؟
گلیوبلاستوما مولتی فرم معمولا افراد ۴۵ تا ۷۰ ساله را درگیر می‌کند. میانگین سنی در هنگام تشخیص بیماری ۶۴ سال است. مردان در معرض خطر بالاتری هستند اما باید بدانید که این بیماری در کمین همه افراد بدون توجه به سن یا جنسیت آن‌ها نشسته است. عواملی که در زیر نام می‌بریم خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهند.
•
قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی مانند آفت کش‌ها، نفت، لاستیک مصنوعی و
وینیل کلرید• شرایط ژنتیکی ایجاد کننده تومور، مانند نوروفیبروماتوز (Neurofibromatosis)، سندرم Li-Fraumeni و سندرم Turcot
• پرتودرمانی سر (به هر دلیلی)
طول عمر بیماران گلیوبلاستوما
به‌طور متوسط احتمال بقای افراد مبتلا به گلیوبلاستومایی که تحت عمل جراحی قرار گرفته‌اند، شیمی درمانی و پرتودرمانی را نیز انجام می‌دهند، ۱۵ تا ۱۶ ماه است. به‌طور متوسط یعنی نیمی از بیماران مبتلا به این تومور تا این مدت زنده می‌مانند.
اما گلیوبلاستوما در هر فردی متفاوت است. برخی از افراد تا این مدت زنده نمی‌مانند و سایرین ممکن است تا پنج سال یا بیشتر زنده بمانند، اگرچه این موضوع نادر است.
