پرتودرمانی (رادیوتراپی) روش استفاده از اشعه X برای درمان انواع سرطان است. در این روش درمانی، مقدار (دوز) مشخصی از اشعه، روزانه به ناحیه ای مشخص از بدن كه موجب صدمه و تخریب سلول های غیر طبیعی شده، تابانده می شود ولی سلول های طبیعی بدن، مخافظت و یا ترمیم می گردند.
رادیوتراپی شامل ۴ مرحله شبیه سازی، طراحی درمان، Setup و جلسات درمانی است.
دستگاه های شتاب دهنده خطی مورد استفاده در رادیوتراپی دارای انواع انرژی كم، متوسط و بالا هستند. مركز سرطان صدرا از یک دستگاه شتاب دهنده خطی با انرژی متوسط از شركت زیمنس (Seimense) ساخت
کشور آلمان با دو مد انرژی فوتون (۶ , ۱۵ Mv) و ۲. دستگاه با انرژی بالا از شركت الکتا (Electa) ساخت کشور انگلستان با دو مد انرژی فوتون (۶ , ۱۸ Mv) می باشد كه هر كدام دارای انرژی های متعدد الكترون هستند.
انرژی متوسط و بالا باعث می گردد كه بتوان انرژی زیادی از اشعه X را در عمق بدن بدون آزاد شدن انرژی در بافت های سطحی انجام داد كه به حفظ باقت های سالم كمك می نماید.
همچنین وجود لوازم جانبی (Accessory) شامل MLC (مولتی لیف كولیماتور) I-Veiw (دستگاه های تصویربرداری در حین درمان) (از معدود دستگاه های كشور كه این تجهیزات را دارا می باشند) باعث انجام درمان های جدید رادیوتراپی ((Intensive Modulated Radiation Therapy (IMRT) با دقت بالا هستند.
تصاویر تهیه شده از بیمار با سیستم (PACS) به دستگاه طراحی درمان فرستاده می شود و تحت نظر پزشك متخصص رادیوتراپی و كارشناسان فیزیك در سیستم كامپیوتری بازسازی شده و با توجه به وضعیت هر بیمار، طراحی ویژه آن بیمار با هدف پوشش كامل ضایعه و محافظت از ارگان های حیاتی و بهینه سازی درمان انجام می گیرد. در این مركز سیستم طراحی درمان با استفاده از نرم افزار ISO Gray Planning ساخت كشور فرانسه و نرم افزار Monaco از كشور انگلستان جهت شبیه سازی و طراحی نقشه درمانی بیمار و همچنین دستگاه بلاك كاتر (Black Cutter) ساخت كشور آلمان جهت ساخت شیلدهای اختصاصی انجام می شود. سیستم موزاییك باعث انتقال داده ها از سیستم طراحی درمان به دستگاه شتاب دهنده خطی شده و از اشتباهات پرسنلی در انتقال داده ها محافظت بعمل می آید.
لازم به ذکر است از اواخر سال 98، انجام رادیوتراپی پیشرفته (IMRT) در مرکز تشخیص و درمان سرطان صدرا قم بر روی بیماران اجرایی شده است.
در IMRT بعد از تعیین هدف (Target) و ناحیه ای که باید اشعه رادیوتراپی را به مقدار مشخص دریافت کند، اندامهای سالمی که دراطراف آن قرارداد و باید تا حد امکان از اشعه مصون بمانند مشخص می گردد. بنابراین بسیاری از عوارض رادیوتراپی معمولی را میتوان جلوگیری نمود.
سیستم های طراحی درمان پیشرفته، جریان های متفاوتی از اشعه را ازجهت های مشخص برای رسیدن به اهداف فوق مشخص می کنند و بعد از تایید امکان انجام آن توسط سیستم های دوزیمتری بصورت شبیه سازی، درمان بیمار شروع می گردد.
IGRT: کنترل ناحیه ی درمانی بوسیله تصویربرداری (EPID,Cone beam CT,Surface imaging) در حین رادیوتراپی
EPID : Electronic Portal Imaging Devia
IGRT : Imaging Guided Radiotherapy
برای مشاهده پمفلت IMRT مرکز صدرا کلیک کنید.
در روز اول درمان، بیمار در اتاق درمان (بونكر) تحت نظر فیزیسیست و پزشك، براساس داده های طراحی درمان در موقعیت درمانی زیر دستگاه Set شده و بعد از آنكه وضعیت بیمار بر اساس موقعیت آناتومیكی روز سیمولاسیون مورد پذیرش پزشك قرار گرفت، درمان شروع میشود (همچنین با استفاده از تجهیزات EPID تصویر گرفته شده، با تصاویر بازسازی شده سی تی سیمولاسیون مقایسه و تصحیح می گردد)
بیمار در طی درمان به طور مستمر دو بار در هفته توسط پزشك متخصص ویزیت و روند درمان بیمار بررسی شده و با توجه به تشخیص و صلاحدید پزشك، آزمایشات مورد نیاز درخواست و نتیجه آنها بررسی می گردد تا در صورت بروز عوارض، اقدامات لازم جهت كنترل آنها انجام شود. همچنین براساس دریافت پورتال فیلم ها، وضعیت مناسب بیمار در حین تابش تایید می شود. همچنین پس از اتمام درمان، ویزیت بیمار جهت پیگیری و اقدامات تشخیصی درمانی بعدی انجام می پذیرد.
مركز رادیوتراپی صدرا این اطمینان را به بیماران خود می دهد كه در صورت بروز مشكل حاد و در موارد اورژانس، این وضعیت در اسرع وقت به پزشك مربوطه اطلاع داده شده و اقدامات لازم انجام می شود.
مرکز رادیوتراپی قم:
مركز تشخیص و درمان سرطان صدرا :
خیابان 19دی (باجک)، کوچه 10، ساختمان فرجاد، طبقه پایین- کدپستی : 3713615757