سندرم روده تحریک پذیر
سندرم روده تحریک پذیر (IBS) که از آن با عنوان کولیت اسپاستیک، کولیت مخاطی یا کولون عصبی نیز یاد میشود، معمولا روده بزرگ را درگیر میکند. از علائم و نشانههای رایج آن میتوان به گرفتگی عضلات، درد شکمی، نفخ، اسهال و یبوست مزمن اشاره کرد.
جالب است بدانید که علائم آزاردهنده سندرم روده تحریک پذیر در طول زمان تغییر میکنند و زمانی بهبود مییابند که بیمار مسلط به نحوه مدیریت این بیماری شده باشد. خوشبختانه درصد کمی از بیماران علائم و نشانههای شدید دارند و باید اقدام به دارودرمانی و رواندرمانی تحت نظر دکتر سندرم روده تحریک پذیر کنند. اغلب بیماران میتوانند علائم خود را با کنترل رژیم غذایی، سبک زندگی و استرس تسکین دهند.
خوشبختانه سندرم روده تحریک پذیر تغییری در بافت روده ایجاد نمیکند یا خطر ابتلا به سرطان کولورکتال را افزایش نمیدهد. تا همین اواخر دانشمندان مطمئن نبودند که چه چیزی باعث بروز این سندرم میشود، اما شواهد روزافزونی وجود دارد که نشان میدهند تکثیر میکروبهای عامل گاستروانتریت عفونی ممکن است موثر باشد.
با توجه به اینکه این بیماری مزمن میتواند باعث اختلال در زندگی روزانه شود، پیشنهاد میکنیم در اولین فرصت با پزشک متخصص گوارش مشورت کنید. مطمئنا اگر نیاز باشد، شما را به روانشناس یا روانپزشک ارجاع خواهد داد. با مطالعه ادامه این مطلب میتوانید پاسخ جامعتری برای پرسش سندروم روده تحریک پذیر چیست؟ دریافت کنید.
علائم سندرم روده تحریک پذیر چیست؟
• تغییر در عادات گوارشی و حرکات روده
• درد و گرفتگی شکم، که اغلب پس از دفع مدفوع کاهش مییابد
• احساس خالی نشدن روده بزرگ پس از دفع مدفوع
• دفع مکرر گاز از روده
• خروج مخاط از راستروده و مقعد
• احساس نیاز ناگهانی و فوری به دستشویی
• تورم یا نفخ مداوم شکم
این علائم اغلب بعد از خوردن غذا بدتر میشوند. عود آنها ممکن است چند روز طول بکشد و سپس بهبود یافته یا به طور کامل برطرف شود. جالب است بدانید که نوع علائم و نشانهها در افراد مختلف متفاوت است.
• تکرر ادرار
• بوی بد دهان
• سردرد
• درد مفاصل یا ماهیچه
• خستگی مداوم
• در زنان، رابطه جنسی دردناک یا دیسپارونی
• قاعدگی نامنظم
اغلب بهدلیل ناراحتی و حس خجالت بیمار، ممکن است اضطراب و افسردگی نیز رخ دهد. در صورت عدم درمان بهموقع، بیمار با عارضه سندرم روده تحریک پذیر و لاغری مواجه میشود.
علت سندرم روده تحریک پذیر چیست و چه کسانی بیشتر دچار این مشکل میشوند؟
اگرچه هنوز علت دقیق بروز این سندرم شناخته نشده است اما عواملی که به نظر میرسد نقش موثری دارند، عبارتند از:
• انقباضات غیر طبیعی عضلات روده
• ناهنجاریهای اعصاب
• عفونت شدید
• استرس مداوم
انواع سندرم روده تحریک پذیر
IBS همراه با یبوست (IBS-C) : فرد درد معده، ناراحتی، نفخ، اجابت مزاج نادر یا با تاخیر یا مدفوع سفت یا تودهای را تجربه میکند.
IBS همراه با اسهال (IBS-D) : درد معده، ناراحتی، نیاز فوری به توالت رفتن، اجابت مزاج بسیار مکرر یا مدفوع آبکی یا شل وجود دارد.
IBS با الگوی مدفوع متناوب (IBS-A) : فرد هم یبوست و هم اسهال را تجربه میکند.
فاکتورهای خطر بروز سندرم روده تحریک پذیر
• سن کمتر از ۵۰ سال
• زن بودن (استروژندرمانی قبل یا بعد از یائسگی نیز یکی از فاکتورهای خطر برای بروز سندرم روده تحریک پذیر است.)
• داشتن سابقه خانوادگی سندرم روده تحریک پذیر، زیرا ژنها ممکن است مانند فاکتورهای محیطی در بروز بیماری نقش داشته باشند.
• داشتن مشکلات روحی مانند اضطراب، افسردگی، اختلالات خواب و غیره
• داشتن سابقه سوءاستفاده جنسی، فیزیکی یا عاطفی
• ابتلا به گاستروانتریت
عوارض احتمالی سندرم روده تحریک پذیر
یبوست مزمن یا اسهال میتواند باعث هموروئید یا بواسیر شود. معمولا بسیاری از افراد مبتلا به سندرم متوسط تا شدید، کیفیت زندگی ضعیفی را گزارش میدهند. تحقیقات نشان میدهد که افراد مبتلا به سندرم روده تحریک پذیر تا سه برابر بیشتر از افرادی سالم کار خود را از دست میدهند.
آیا امکان پیشگیری از سندرم روده تحریک پذیر وجود دارد؟
تحقیقات در مورد این سندرم برای ایجاد اقدامات پیشگیرانه و درمانهای جدید ادامه دارد. در حال حاضر، توجه به رژیم غذایی و استرس بهترین گام برای جلوگیری از تشدید این ناراحتی است. مطمئنا مشورت با پزشک میتواند کمک زیادی به مدیریت محرکها و فاکتورهای خطر اختصاصی شما کند.
نحوه صحیح تشخیص سندرم روده تحریک پذیر
در حال حاضر هیچ آزمایشی برای تشخیص قطعی سندرم روده تحریک پذیر وجود ندارد. پزشک شما احتمالاً با بررسی یک تاریخچه پزشکی کامل، معاینه فیزیکی و آزمایشهایی برای رد سایر بیماریها مانند بیماری سلیاک شروع میکند.
• کاهش وزن
• خونریزی از رکتوم یا راستروده (سندروم روده تحریک پذیر و خون در مدفوع)
• تب
• حالت تهوع یا استفراغ مکرر
• درد شکم، بهخصوص اگر مربوط به اجابت مزاج نباشد یا در شب رخ دهد (سندروم روده تحریک پذیر و درد پهلو)
• اسهالی که مداوم است یا شما را از خواب بیدار میکند
• کمخونی که مربوط به کمبود آهن است
اگر درمان اولیه تاثیری در رفع این علائم نداشته باشد، احتمالاً به آزمایشهای اضافی زیر نیاز خواهید داشت. پزشک ممکن است چندین آزمایش از جمله آزمایش مدفوع برای بررسی عفونت یا مشکلات مربوط به توانایی روده شما برای دریافت مواد مغذی از غذا (سوء جذب) توصیه کند. روشهای تشخیصی میتواند شامل موارد زیر باشد:
• کولونوسکوپی
• آندوسکوپی فوقانی
تستهای آزمایشگاهی میتواند شامل موارد زیر باشد:
• تست عدم تحمل لاکتوز
• آزمایش تنفسی
• آزمایشهای مدفوع
منابع